Mắc sỏi thận, nhất định bạn phải biết những điều sau đây

Tự ý dùng thuốc nam chữa sỏi thận phải cắt thận

Bệnh nhân N.H.B, 42 tuổi, ở Điện Biên phát hiện mắc sỏi thận cách đây khoảng 5 tháng. Theo lời mách bảo của người thân và bạn bè nên bệnh nhân đã uống thuốc nam để chữa sỏi thận. Trước khi nhập viện 10 ngày, người bệnh thấy thường xuyên tiểu rắt, tiểu buốt, người mệt mỏi. Tuy nhiên, do chủ quan nghĩ thời tiết nắng nóng nên không đi khám. Sau đó bệnh nhân thấy sốt, đau thắt lưng âm ỉ, đau liên tục, kèm theo buồn nôn…nên được người nhà đưa đi khám.

Sau khi khám và khai thác bệnh sử, làm một số xét nghiệm, kết quả cho thấy người bệnh có sỏi ở đài thận trái. Điều đáng nói, thận trái giãn rất mỏng, mất chức năng hoàn toàn nên các bác sĩ phải cắt bỏ.

Đây chỉ là một trong nhiều trường hợp mắc sỏi thận nhập viện khi các biểu hiện đã rõ có ảnh hưởng đến sinh hoạt, sức khỏe của người bệnh. Thậm chí có người bệnh đã suy thận hoặc các biến chứng quá nặng, gây rất nhiều khó khăn cho quá trình điều trị.

Uống ít nước là một trong những nguyên nhân mắc sỏi thận

Sỏi thận hình thành do sự lắng đọng, kết tinh những chất hòa tan trong nước tiểu. Theo nghiên cứu, có đến 10% - 15% dân số nước ta bị sỏi thận. Lứa tuổi thường mắc sỏi thận là từ 40 tuổi trở lên.

Hiện vẫn chưa xác định chính xác nguyên nhân gây ra sỏi thận, thế nhưng các nhà nghiên cứu đều đồng thuận cho rằng, yếu tố khiến sỏi thận hình thành bao gồm:

- Nếu uống ít nước: Nhiều người ngại uống nước, trong khi thói quen uống ít nước là nguyên nhân thường gặp nhất gây sỏi thận. Đặc biệt là với người lao động nặng nhọc, sống trong điều kiện thời tiết nóng bức, làm việc cả ngày nhưng uống không đủ nước. Lý do uống ít nước nên nước tiểu bị cô đặc, một số tinh thể trong nước tiểu sẽ lắng đọng, tạo thành sỏi.

- Người có chế độ ăn nhiều đạm, nhiều muối: Người có sở thích ăn mặn, ăn thực phẩm chứa chất purine như cá khô, thịt khô, mắm, lòng bò, lòng lợn… cũng dễ bị sỏi thận.

Ngoài ra, một số người mắc bệnh lý như: bệnh về đường ruột gây tiêu chảy mạn tính, tiền sử mổ cắt ruột… ảnh hưởng đến quá trình hấp thu dịch và các khoáng chất như canxi, phốt pho; người mắc bệnh thận dạng toan hóa ống thận gây lắng đọng canxi trong thận; người bệnh gout; người có những bất thường trong cấu trúc đường tiểu cũng dễ hình thành sỏi thận.

Khi mắc sỏi thận phải làm gì?

Câu hỏi đặt ra, nếu mắc sỏi thận phải làm gì, có nhất thiết phải mổ không? Trên thực tế, tùy thuộc vào từng cá nhân, kích thước của sỏi, loại sỏi mà các bác sĩ sẽ chỉ định thích hợp.

Nếu sỏi nhỏ, ít triệu chứng thì người bệnh chỉ cần được theo dõi, uống nhiều nước, điều chỉnh chế độ ăn hoặc dùng thuốc. Cụ thể, sỏi nhỏ hơn 5 mm, người bệnh không có triệu chứng thì không cần điều trị. Người bệnh chỉ cần được theo dõi, điều chỉnh chế độ ăn, hạn chế các thức ăn có nhiều muối, chất đạm, ăn nhiều rau quả, đặc biệt cần uống nhiều nước để giúp "giải phóng" sỏi nhỏ ra khỏi cơ thể qua đường tiểu.

Nếu sỏi thận lớn hoặc sỏi có biến chứng, các bác sĩ sẽ chỉ định các phương pháp điều trị tích cực hơn. Trong đó có các phương pháp sau:

- Phương pháp tán sỏi ngoài cơ thể: Đây là phương pháp điều trị sỏi thận không xâm lấn được áp dụng phổ biến và người bệnh sau khi được điều trị có thể về ngay trong ngày. Bác sĩ sẽ cho bệnh nhân nằm trên máy tán sỏi và dùng sóng xung kích hội tụ vào viên sỏi để tán vỡ nó ra.

- Phương pháp tán sỏi nội soi: Là kỹ thuật đưa một ống soi nhỏ, gọi là ống soi niệu quản, từ lổ tiểu vào bàng quang, lên niệu quản và trong thận để tán sỏi. Ống soi niệu cho phép bác sĩ nhìn thấy sỏi và không có vết mổ.

Người bệnh có thể được cho ngủ trong khi phẫu thuật. Khi bác sĩ nhìn thấy sỏi, một cái rọ nhỏ được dùng để bắt sỏi và lấy ra.

Nếu sỏi quá to, sỏi phải được phá vỡ thành nhiều mảnh nhỏ bằng laser.

- Phương pháp tán sỏi thận qua da: Đây là kỹ thuật điều trị sỏi thận ít xâm lấn theo xu hướng hiện nay, thích hợp điều trị cho người bệnh có sỏi lớn. Người bệnh sẽ được lấy sỏi qua một đường mổ nhỏ từ ngoài da vào trong thận cỡ 8 mm để đưa ống nội soi vào, sau đó chiếu tia laser vào để tán sỏi.

Lời khuyên thầy thuốc

Để tránh sỏi thận tái phát bệnh nhân cần thay đổi thói quen ăn uống, lối sống chưa tốt. Hạn chế ăn các thực phẩm có chứa nhiều muối, nên ăn ít chất đạm động vật, ăn nhiều rau quả, tiêu thụ một lượng canxi vừa đủ.

Cần uống từ 2,5 - 3 lít nước mỗi ngày, có thể giúp loại bỏ những sỏi thận nhỏ qua đường tiểu. Dù màu sắc nước tiểu không thể xác định được có bị sỏi thận hay không, thế nhưng nhìn màu sắc nước tiểu có thể biết cơ thể đủ hay thiếu nước. Nếu nước tiểu có màu trắng hoặc vàng nhạt, chứng tỏ chúng ta uống đủ nước. Còn nước tiểu màu vàng sậm hơn báo hiệu cơ thể đang thiếu nước.

Ths.BS. Nguyễn Thị Hường