Vì sao chưa bỏ giấy chuyển tuyến khám chữa bệnh BHYT?

Lý do cần đăng ký khám chữa bệnh BHYT ban đầu, quy định phân tuyến, chuyển tuyến và giấy chuyển tuyến

Tỷ lệ bao phủ BHYT đến nay đã đạt gần 91 triệu người, với khoảng 92% dân số; số lượt khám chữa bệnh BHYT cũng gia tăng với 150,5 triệu lượt khám chữa bệnh BHYT năm 2022. Quyền lợi của người tham gia BHYT cũng ngày càng được mở rộng, mỗi năm quỹ BHYT chi khoảng hơn 110 nghìn tỷ đồng cho khám chữa bệnh. Nguồn kinh phí do quỹ BHYT chi trả cho chi phí khám chữa bệnh đang chiếm tỷ trọng lớn trong nguồn thu của bệnh viện, chất lượng dịch vụ y tế ngày càng được nâng cao.

Những thông tin này được ThS Trần Thị Trang - Vụ trưởng Vụ BHYT nhấn mạnh tại hội nghị đổi mới công tác đăng ký khám bệnh, chữa bệnh BHYT ban đầu và chuyển tuyến khám bệnh, chữa bệnh BHYT trong Dự án Luật BHYT sửa đổi do Bộ Y tế tổ chức hôm nay 1/12.

Theo bà Trang, để đạt được kết quả như vậy, một trong những yếu tố quan trọng là việc tổ chức đăng ký khám chữa bệnh BHYT ban đầu và chuyển tuyến khám chữa bệnh.

Quy định của Luật khám bệnh, chữa bệnh hiện hành, hệ thống cơ sở khám chữa bệnh được phân thành 4 tuyến chuyên môn kỹ thuật. Căn cứ năng lực chuyên môn, khả năng đáp ứng của cơ sở và tình trạng bệnh tật, người bệnh đến khám và điều trị tại cơ sở phù hợp.

Trường hợp tình trạng bệnh tật vượt quá khả năng chuyên môn của tuyến dưới, cơ sở thực hiện chuyển người bệnh lên tuyến trên phù hợp. Trường hợp người bệnh điều trị ở tuyến trên đã ổn định nhưng cần tiếp tục theo dõi, căn cứ tình trạng bệnh tật (đã ổn định…) và điều kiện thực tế (ví dụ cơ sở tuyến trên quá tải…), cơ sở có thể chuyển người bệnh về tuyến dưới để tiếp tục điều trị, chăm sóc. Cơ sở cấp cho người bệnh giấy chuyển tuyến theo mẫu quy định.

Giấy chuyển tuyến có ý nghĩa quan trọng, cần thiết trong việc cung cấp các thông tin cơ bản như: cơ sở đã điều trị, cơ sở người bệnh được chuyển đến, lý do chuyển tuyến, tình trạng bệnh, lịch sử điều trị, tóm tắt bệnh án..., giúp cơ sở tiếp nhận có thông tin kịp thời, tổng quát về người bệnh để tiếp nhận, chăm sóc, điều trị người bệnh được nhanh chóng, thuận tiện, dễ dàng trao đổi thông tin giữa các cơ sở khám bệnh, chữa bệnh...

Đồng thời cung cấp thông tin thể hiện quyền lợi, mức hưởng của người tham gia BHYT tùy thuộc vào lý do chuyển tuyến để phục vụ việc thanh toán chi phí khám chữa bệnh BHYT.

Vì sao chưa bỏ quy định chuyển tuyến?

Tuy nhiên Vụ trưởng Vụ BHYT Trần Thị Trang cũng thẳng thắn cho rằng, trong quá trình thực hiện cũng đã phát sinh một số vướng mắc, bất cập như: quy định đăng ký khám chữa bệnh ban đầu còn nặng về hành chính, chưa thuận lợi khi người bệnh đi khám chữa bệnh tại cơ sở khám chữa bệnh khác ở tuyến tương đương hoặc thấp hơn ảnh hưởng đến quyền lợi của người bệnh.

Thủ tục chuyển tuyến, cấp giấy chuyển tuyến còn có tình trạng gây phiền hà cho người bệnh, thậm chí có trường hợp phát sinh tiêu cực, xin cho, giữ bệnh nhân lại... chưa đáp ứng sự hài lòng của người dân. Vì thế, cần hoàn thiện cơ chế tổ chức thực hiện.

Đặc biệt, bà Trang thông tin, từ ngày 1/1/2016 việc thông tuyến khám chữa bệnh giữa trạm y tế tuyến xã, phòng khám đa khoa và bệnh viện tuyến huyện và từ 01/01/2021 việc thông tuyến tỉnh trên toàn quốc đối với khám chữa bệnh nội trú cũng tạo ra nhiều vướng mắc liên quan đến tuyến, vượt tuyến, chuyển tuyến, gây ra tình trạng quá tải trở lại ở tuyến trên và giảm tỷ lệ khám chữa bệnh tại y tế cơ sở. Toàn quốc có gần 10 nghìn trạm y tế xã, phường có khám chữa bệnh ban đầu nhưng năm 2022 giảm chỉ còn chiếm 14% lượt khám chữa bệnh BHYT. Tăng số lượt khám chữa bệnh nội trú trái tuyến tại tuyến tỉnh….

Tuy nhiên, bà Trang cũng khẳng định với điều kiện hiện nay, không thể thông tuyến đến tuyến trung ương và bỏ quy định về chuyển tuyến. Lý do sẽ gây quá tải, áp lực dồn lên tuyến trung ương và xáo trộn cả hệ thống khám bệnh chữa bệnh, ảnh hưởng đến chất lượng điều trị, mất cân đối Quỹ BHYT.

"Việc quá tải cũng có nguy cơ gây sai sót, tai biến, giảm chất lượng và hiệu quả điều trị, ảnh hưởng đến người bệnh"- bà Trang nói.

Áp dụng hình thức giấy chuyển tuyến điện tử để thuận tiện, nhanh chóng cho người dân

Trao đổi với báo chí bên lề hội nghị, Vụ trưởng Trần Thị Trang thông tin, Bộ Y tế đang tăng cường chỉ đạo, triển khai đồng bộ các giải pháp để nâng cao năng lực và mở rộng phạm vi chi trả BHYT cho tuyến dưới. Các cơ sở khám chữa bệnh tuyến dưới có đủ năng lực, được đầu tư có thể triển khai kỹ thuật và sử dụng thuốc của tuyến trên.

'Thực tế, hiện nay cùng một bệnh nhưng tuyến xã, huyện điều trị chưa được cấp thuốc tốt nhất, mới nhất để điều trị. Đây là một thách thức. Bộ đang xây dựng Thông tư sửa đổi Thông tư 20 cập nhật danh mục thuốc BHYT, đồng thời chỉ đạo đầu tư các kỹ thuật tuyến dưới có thể thực hiện"- bà Trần Thị Trang cho biết.

Cùng đó, kiến nghị Chính phủ cho phép sớm tính đủ giá dịch vụ y tế, có cơ chế tài chính đột phá và thu hút nhân lực chất lượng cho y tế cơ sở…

Tiến tới áp dụng hình thức giấy chuyển tuyến điện tử để việc cấp giấy chuyển tuyến được thuận tiện, nhanh chóng. Hiện nay trong đề án 06 của Chính phủ, Bộ Y tế đang xúc tiến chuẩn bị phối hợp với Bộ Công an để ứng dụng các giấy chuyển tuyến, khám lại vào hệ thống VssID hoặc VNeID, người bệnh chỉ cần điện thoại, mã BHYT, mã giấy chuyển tuyến khi đến bất cứ cơ sở khám chữa bệnh tuyến trên được chuyển đến trình là có thể khám chữa bệnh. Các bệnh viện thực hiện ký số thay cho ký giấy thông thường.

Đồng thời, lập hồ sơ quản lý sức khỏe người dân và mở rộng mô hình bác sĩ gia đình với cơ chế chuyển tuyến thuận tiện, bác sĩ gia đình có thể chuyển người bệnh lên tuyến trung ương phù hợp với tình trạng bệnh, mở rộng danh mục và thời gian cấp phát thuốc bảo hiểm y tế cho tuyến xã cho một số bệnh mãn tính, một số thuốc mới, chi phí lớn cho các bệnh mãn tính có thể khám, chẩn đoán ban đầu ở tuyến trung ương và về cấp phát, lĩnh thuốc lâu dài ở tuyến xã.

"Bộ Y tế được giao xây dựng Luật BHYT sửa đổi, chúng tôi cố gắng trình Quốc hội vào tháng 5/2024 với nhiều chính sách, đổi mới trong khám chữa bệnh ban đầu, cấp chuyên môn kỹ thuật, chuyển cấp chuyên môn kỹ thuật để đáp ứng kỳ vọng của người dân, nâng cao chất lượng khám chữa bệnh BHYT"- bà Trần Thị Trang nói.

Liên quan đến vấn đề chuyển tuyến, Bà Trang cũng cho rằng hiện có tình trạng nhiều bệnh nhân nặng, vượt quá năng lực chuyên môn của tuyến dưới nhưng cơ sở không chuyển đi.

Tuy nhiên đây là nội dung rất khó quy định tiêu chí cụ thể thế nào là cơ sở tuyến dưới phải chuyển tuyến. "Chúng tôi đang nghiên cứu, nếu người bệnh đủ điều kiện chuyển tuyến mà không chuyển viện gây ảnh hưởng đến việc khám, chữa bệnh thì cơ sở phải chịu trách nhiệm. Bên cạnh đó, sẽ rà soát các quy định chế tài xử lý kỷ luật, xử lý vi phạm hành chính, có thể là đình chỉ hoạt động, có biện pháp xử lý với cơ sở đó mà vi phạm quy định về chuyển tuyến"- bà Trang thông tin.

Đồng thời, bà Trang cũng cho hay, chúng tôi cố gắng nghiên cứu, thực hiện dần theo lộ trình đưa ra tiêu chí với một số trường hợp cụ thể bệnh nặng như thế nào, đến mức nào phải chuyển lên tuyến trên...

Bài và ảnh Thái Bình