Lần đầu tiên tại Việt Nam ghép gan thành công cho bệnh nhân suy gan tối cấp, sự sống tính theo giờ

TS Dương Đức Hùng - Giám đốc Bệnh viện Việt Đức cho biết, ngày 22/4 đã trở thành một dấu ấn đặc biệt trong chuỗi hành trình làm chủ kỹ thuật cao của các thầy thuốc Việt Đức. 

Đó là lần đầu tiên một trường hợp suy gan tối cấp, suy thận, đang điều trị hồi sức được ghép gan thành công từ người cho gan chết não. 

Quyết định cân não ghép gan để hồi sinh bệnh nhân sự sống chỉ còn tính bằng giờ

PGS.TS Nguyễn Quang Nghĩa - Giám đốc Trung tâm Ghép tạng - Bệnh viện Việt Đức cho biết tại buổi cung cấp thông tin cho báo chí: Bệnh nhân là chị T.T.H., 46 tuổi bị bẩm sinh sứt môi, hở hàm ếch, đã được phẫu thuật nụ cười nhiều lần. Hạnh phúc đến muộn với chị nhưng không may chị lại hiếm muộn, trên con đường tìm con bằng phương pháp IVF, đã đặt phôi 3 lần nhưng đều thất bại. 

Ngày 14/4, chị được chuyển phôi lần thứ 4, phải dùng nhiều thuốc hỗ trợ phôi, giảm co bóp tử cung.

Tuy nhiên, sau đó chị thấy mệt mỏi, chán ăn, buồn nôn, một ngày sau xuất hiện nói nhảm, kích động. Chị đến khám tại Bệnh viện Phụ sản Trung ương thì phát hiện men gan tăng cao, không có thai trong buồng tử cung nên được chuyển đến Bệnh viện Bạch Mai cấp cứu.

Tình trạng của bệnh nhân trở nặng rất nhanh. Chỉ trong vòng 6 tiếng, bệnh nhân rơi vào hôn mê sâu, lơ mơ, vàng da, loạn thần, tổn thương phổi lan tỏa 2 bên rất nặng, được đặt máy thở. Bệnh nhân được chẩn đoán suy gan cấp, hội chứng não gan độ II trên nền tiền sử viêm gan B chưa rõ.

Trước khi nhập viện 4 ngày, chị H vô cùng mệt mỏi, tình trạng vàng da tăng dần, chức năng gan và tri giác giảm, sốt cao, chị được chuyển từ Bệnh viện Bạch Mai đến Bệnh viện Việt Đức chẩn đoán suy gan cấp – hôn mê gan trên tiền sử viêm gan B và có chỉ định phẫu thuật ghép gan toàn bộ từ người cho chết não. 

"Khi đang ở lằn ranh sinh tử chiến đấu với căn bệnh suy gan giai đoạn cuối, khi tưởng chừng như hy vọng không còn, phép màu đã đến với chị, đã có lá gan phù hợp với chị từ người cho chết não"- PGS.TS Nguyễn Quang Nghĩa  nói.

Người hiến gan là bệnh nhân nam 48 tuổi bị chấn thương sọ não do tai nạn giao thông. Sau khi test Hội đồng chuyên môn của Bệnh viện Việt Đức đã họp và quyết định đây là trường hợp đã chết não.

Theo TS Nguyễn Quang Nghĩa, dưới sự chỉ đạo của TS.BS Dương Đức Hùng – Chủ tịch Hội đồng khoa học, Giám đốc Bệnh viện, buổi hội chẩn chuyên sâu các chuyên khoa đã diễn ra, mặc dù biết xác suất thành công khi ghép gan cho chị H là không cao nhưng các y bác sỹ Bệnh viện Việt Đức vẫn cố gắng áp dụng những kỹ thuật tiên tiến nhất, chiến đấu từng phút giây trong phòng mổ để cứu sống bệnh nhân bằng mọi giá.

"Trong danh sách chờ ghép gan hiện có khá nhiều người. Các thầy thuốc đã băn khoăn cân não nếu ghép cho bệnh nhân này thì các bệnh nhân khác lại chờ tiếp. 

Tuy nhiên do sự sống của bệnh nhân chỉ tính bằng ngày, máu không đông, suy thận cấp, tất cả chức năng thải độc của gan đã không còn hoạt động... Rối loạn toàn thể mà gốc là do gan. Nếu không can thiệp hiệu quả thì bệnh nhân sẽ tử vong trong khoảng 48 giờ,nên lãnh đạo bệnh viện đã quyết định ghép cho bệnh nhân H." - TS Dương Đức Hùng chia sẻ.

TS Hùng cũng cho biết thêm: Chúng tôi đã có những quyết định khó khăn vô cùng, nhưng dựa trên tình trạng sức khoẻ của bệnh nhân và tự tin về năng lực chuyên môn của thầy thuốc, về trang thiết bị đang có, hội đồng đã quyết tâm cứu bệnh nhân.

Sự hồi sinh ngoạn mục...

PGS.TS Lưu Quang Thuỳ - Giám đốc Trung tâm Gây mê Hồi sức, Bệnh viện Việt Đức cho biết, trong quá trình phẫu thuật, các y bác sĩ phải truyền 1.400ml máu và 1.400 ml huyết tương tươi đông lạnh, 100ml các yếu tố đông máu; sử dụng thuốc vận mạch liều cao.

Sau 9 tiếng căng thẳng, ca phẫu thuật kết thúc thành công, chức năng của gan ghép đã phục hồi. 

"Bình thường với các trường hợp ghép gan khác các thầy thuốc không dùng kháng sinh mạnh như bệnh nhân này vì bệnh nhân này từng nằm hồi sức, trước khi mổ - ghép tạng đã nhiễm trùng, hôn mê cấp nên khả năng nhiễm khuẩn cao. Chúng tôi chỉ định dùng kháng sinh sớm, rất hiệu quả"- PGS.TS Lưu Quang Thuỳ nói.

Tiếp đó, ngày 1 và 2 sau ghép, tình trạng nhiễm khuẩn của bệnh nhân được kiểm soát, chức năng gan có cải thiện, XQ phổi cải thiện, chức năng phổi cải thiện. Ngày thứ 3 tỉnh táo, rút nội khí quản, thở HFLC. Đến ngày thứ 4 kết quả chụp phổi cho thấy trường phổi tốt hơn nhiều.

Ngày thứ 5 bệnh nhân hoàn toàn tỉnh táo, được dùng thuốc chống đông, tập phục hồi chức năng. Chức năng gan tốt lên nhiều.

"Hiện tại bệnh nhân tỉnh táo hoàn toàn, tiếp xúc tốt, có thể gồi nói chuyện. Đến hôm nay, chúng tôi khẳng định ca ghép gan đã thành công. Bệnh nhân hạnh phúc đến muộn, mong muốn được làm mẹ nhưng không được vì vô sinh, 4 lần làm IVF thất bại. Bệnh nhân có rất nhiều thiệt thòi trong cuộc sống và khi cái chết cận kề thì có người cùng nhóm máu hiến tạng để hôm nay đưa chị trở lại cuộc sống bình thường, cuộc đời như bù đắp cho những thiệt thòi của chị"- PGS.TS Lưu Quang Thuỳ nói.

Thêm khẳng định trình độ của thầy thuốc, chuyên ngành ghép tạng Việt Nam

PGS.TS Nguyễn Quang Nghĩa cho biết thêm, đến nay Bệnh viện Việt Đức đã  ghép gan thành công 120 trường hợp, 98 trường hợp từ người cho chết não, phần lớn là bệnh nhân có danh sách chờ ghép. 

Với trường hợp của bệnh nhân H. là suy gan tối cấp cần thiết ghép càng nhanh, càng sớm - như ghép gan cấp cứu để cứu bệnh nhân. Đây là 1 trong những trường hợp nặng nhất mà Bệnh viện Việt Đức đã tiến hành ghép tạng thành công.

"Thành công này đã tiếp tục khẳng định vị thế của Bệnh viện Việt Đức, khẳng định trình độ của thầy thuốc Việt Nam trong ghép tạng đã tiệm cận trình độ thế giới.

Việc thực hiện thành công ca ghép gan cho người bệnh H. từ người cho chết não mở ra cơ hội có cuộc đời mới cho nhiều bệnh nhân, đồng thời thúc đẩy sự phát triển ghép tạng của ngành Y tế Việt Nam nói chung và tại Bệnh viện Việt Đức nói riêng"- TS Dương Đức Hùng nói.

Tại Việt Nam hiện nay, hàng chục nghìn người vẫn đang giành giật sự sống từng ngày để chờ đợi được ghép gan, thận, tim.... những ca ghép mô, tạng từ người chết não, ngừng tim, hiến tạng thời gian qua đã mở ra một hướng đi đúng đắn, đem lại sự sống cho nhiều cuộc đời mới, đồng thời việc hiến tặng mô, tạng cứu người là một nghĩa cử cao đẹp, một biểu tượng của lòng nhân ái trong cộng đồng...

Thái Bình/ Ảnh: Ngọc Thắng