Nhồi máu cơ tim ở người trẻ tuổi và cách phòng tránh

Hằng năm theo ghi nhận tại khoa Tim mạch Bệnh viện Bạch Mai thường tiếp nhận số lượng lớn các ca bệnh liên quan đến tai biến mạch máu não (đột quỵ) và nhồi máu cơ tim. Điều đáng lưu ý rất nhiều bệnh nhân tử vong hoặc để lại di chứng vì không được cứu chữa kịp thời.

Nhiều người cho rằng nhồi máu cơ tim chỉ gặp ở người độ tuổi trung niên và người già, tuy nhiên trên thực tế ghi nhận tình trạng nhồi máu cơ tim ở cả người 30-35 tuổi.

Nguyên nhân gây nhồi máu cơ tim

Có nhiều nguyên nhân gây nhồi máu cơ tim trong đó chính chế độ sinh hoạt không khoa học, thiếu lành mạnh là nguyên nhân chủ yếu gây hình thành các mảng xơ vữa nhanh chóng và dẫn đến nhồi máu cơ tim ở người trẻ. Có thể kể ra các nguyên nhân chính ở người trẻ thường gặp như:

‎- Stress: Tình trạng này kéo dài khiến thần kinh căng thẳng, kéo theo nguy hại đến rất nhiều cơ quan trong cơ thể, trong đó có hệ tim mạch.

- Thừa cân, béo phì: Thói quen ăn uống không lành mạnh, không đúng chế độ, dẫn đến béo phì.

- Hút thuốc lá: Đây là thói quen xấu mà phần lớn người trẻ đều mắc phải, đặc biệt là nam giới. Hút thuốc lá không đơn thuần là gây hại cho phổi mà còn ảnh hưởng rất nghiêm trọng đến các cơ quan khác, trong đó có hệ tim mạch.

- Cholesterol cao;

- Huyết áp cao;

- Bệnh đái tháo đường (tiểu đường);

- Bệnh lý tim mạch;

- Tuổi tác;

- Tiền sử gia đình.

‎‎Biểu hiện nhồi máu cơ tim

‎Biểu hiện điển hình và thường gặp nhất của nhồi máu cơ tim là cơn đau thắt ngực với cảm giác đau như bị đè ép ở giữa ngực, cơn đau có thể lan lên vai, cổ, lan dọc theo cánh tay, đặc biệt là tay trái.

Đau thường rất mạnh và kéo dài hơn cơn đau thắt ngực, có thể kèm theo khó thở, đổ mồ hôi, buồn nôn hoặc nôn, và giảm ít hoặc tạm thời khi nghỉ ngơi hoặc dùng nitroglycerin. Tuy nhiên, triệu chứng có thể nhẹ; khoảng 20% các bệnh nhân mắc nhồi máu cơ tim cấp tính là không có triệu chứng hoặc gây ra các triệu chứng mơ hồ mà bệnh nhân không nhận ra, đặc biệt là ở những người mắc tiểu đường.

Bệnh nhân thường miêu tả sự khó chịu của họ như khó tiêu, đặc biệt là vì sự giảm nhẹ tự nhiên có thể bị nhầm lẫn với ăn nhiều đồ ăn có axit hoặc ăn uống không đúng cách.

Một số bệnh nhân có hiện tượng ngất. Phụ nữ có nhiều khả năng xuất hiện đau ngực không điển hình. Bệnh nhân cao tuổi có thể có khó thở hơn đau ngực do thiếu máu cục bộ. Trong trường hợp thiếu máu nghiêm trọng, bệnh nhân thường trải qua cơn đau và cảm thấy bồn chồn và lo lắng. 

Da có thể nhợt nhạt, lạnh, và vã mồ hôi, tím trung ương hoặc ngoại vi có thể xuất hiện. Mạch có thể yếu, và huyết áp có thể thay đổi.

Khi nghi ngờ bị nhồi máu cơ tim phải đưa ngay bệnh nhân đến bệnh viện hoặc cơ sở chuyên khoa (không nên cho là bị "trúng gió" chỉ lo cạo gió ở nhà làm mất thời giờ quý giá cho việc cấp cứu). Bác sĩ sẽ thực hiện các phương pháp chẩn đoán cần thiết để xác định bệnh và tiến hành việc cấp cứu.

‎Cách phòng tránh bệnh nhồi máu cơ tim

‎Ở độ tuổi trẻ, muốn phòng tránh bệnh nhồi máu cơ tim, điều cần làm đầu tiên là thay đổi lối sống, chế độ sinh hoạt một cách khoa học:

‎- Không hút thuốc lá, thuốc lào.

‎- Ổn định cân nặng ở mức tương đối, phù hợp

- Chế độ ăn uống, dinh dưỡng hợp lý.

‎- Tập luyện thể dục, vận động thường xuyên.

‎- Giữ tinh thần thoải mái, tránh stress, áp lực.

‎- Hạn chế rượu bia, chất kích thích, chất béo

‎- Khám sức khỏe định kỳ 1-2 lần/ năm để đảm bảo sức khỏe, tầm soát bệnh nói chung.

‎- Đối với người trẻ có nguy cơ tăng huyết áp, nhiều cholesterol, đái tháo đường, gia đình có người bị nhồi máu cơ tim cần khám sức khỏe thường xuyên hơn.

Tóm lại: Có nhiều yếu tố nguy cơ gây nhồi máu cơ tim gồm: tuổi già, di truyền, huyết áp cao, cholesterol cao, béo phì, uống quá nhiều rượu, căng thẳng, không vận động, mắc các bệnh tiểu đường, bệnh thận... Nếu không được cấp cứu kịp thời, cơn nhồi máu cơ tim cấp có thể gây tổn thương cơ tim vĩnh viễn và tử vong. Vì vậy, khi có biểu hiện nghi ngờ cần khám ngay và những người có yếu tố nguy cơ cần khám sức khỏe định kỳ để tránh nguy hiểm tới sức khoẻ.

ThS.BS Nguyễn Văn Long