Người già dễ đột quỵ khi trời lạnh

Thời tiết lạnh là nguyên nhân khiến người cao tuổi phải đối mặt với những bệnh lý liên quan đến tim mạch như tăng huyết áp, đột quỵ não, nhồi máu cơ tim…

Vì sao người cao tuổi hay bị đột quỵ vào mùa đông?

Khi trời lạnh làm tăng tiết catecholamin trong máu khiến mạch máu co lại. Từ đó làm tăng áp lực trong lòng mạch dẫn đến tăng huyết áp và tăng nhịp tim. Đồng thời thay đổi nồng độ 1 số thành phần đông máu như: tăng số lượng tiểu cầu, tăng hồng cầu và tăng độ nhớt của máu... khiến tăng tình trạng đông máu, dễ hình thành cục máu đông hơn và các cục máu đông sẽ bít tắc lòng mạch gây ra đột quỵ não, đột quỵ tim như nhồi máu cơ tim.

Đột quỵ hay xảy ra ở những người cao tuổi có bệnh nền như tăng huyết áp, suy tim, đái tháo đường type 2, từng bị đột quỵ, rối loạn chuyển hóa lipid…

ThS.BS Nguyễn Thu Huyền thông tin một số dấu hiệu nhận biết bệnh lý tim mạch ở người cao tuổi khi trời lạnh.

Dấu hiệu bệnh lý tim mạch khi trời lạnh

- Đột quỵ não: Đột quỵ não là bệnh lý cấp tính, có thể xảy ra bất kì lúc nào và không có dấu hiệu báo trước. Đột quỵ giai đoạn sớm hay có các triệu chứng đau đầu, xây xẩm chóng mặt, mặt lệch, méo miệng, tê yếu tay chân, thậm chí liệt, đi không vững, nói khó nuốt nghẹn, mắt mờ...

Đột quỵ có 2 dạng nhồi máu não (thiếu máu não) do cục máu đông bít tắc lòng mạch máu não và xuất huyết não do vỡ mạch máu não. Khi sơ cứu người đột quỵ, nên đặt bệnh nhân nằm cao đầu, nghiêng 1 bên nếu có nôn. Tuyệt đối lưu ý không cho bệnh nhân ăn uống để tránh tình trạng sặc. Đồng thời gọi ngay cấp cứu đưa bệnh nhân đến cơ sở y tế. Đối với bệnh nhân đột quỵ, giờ vàng của tái thông mạch máu não đối với nhồi máu não là dưới 6h kể từ khi khởi phát, nếu muộn hơn thì nguy cơ để lại biến chứng nặng.

- Nhồi máu cơ tim cấp: Bệnh nhân có biểu hiện đau tức ngực trái, cảm giác đau như bóp nghẹt, cơn đau có thể kéo ngắn hoặc kéo dài, hoặc hồi hộp trống ngực, khó thở vã mồ hôi… Cần đưa bệnh nhân đến cơ sở y tế sớm nhất có thể, bởi vì 6 tiếng đầu từ khi khởi phát gọi là giờ vàng để tái thông động mạch vành.

Phòng ngừa các bệnh lý về tim mạch cho người cao tuổi khi trời lạnh

Để đề phòng đột quỵ tim cũng như đột quỵ não đối những người có bệnh nền, bên cạnh việc dùng thuốc đúng chỉ dẫn, đo huyết áp hàng ngày và tái khám định kì theo lịch hẹn của bác sĩ. Bệnh nhân cần duy trì lối sống lành mạnh.

- Thay đổi chế độ ăn uống: ăn nhạt dưới 5 gram muối mỗi ngày. Người cao tuổi nên ăn tăng cường rau xanh và trái cây, ăn đủ chất và giàu năng lượng. Cần uống đủ nước, nước ấm và uống nhiều lần trong ngày, không để tình trạng khát mới uống vì người cao tuổi lượng nước dự trữ thấp hơn người trẻ. Hơn nữa cần kiêng rượu bia và các chất kích thích gây tăng nhịp tim, bỏ thuốc lá.

- Thư giãn tránh stress và ngủ đủ giấc 7-8h/ngày. Người cao tuổi nên ngủ trong phòng đủ ấm đảm bảo nhiệt độ trên 20 độ C.

- Khi thời tiết lạnh, người cao tuổi lưu ý giữ ấm cơ thể tránh nhiễm lạnh bằng cách mặc ấm ngay cả khi ở nhà hay ra đường. Ở người già, khối cơ đều giảm theo tuổi tức là tấm áo che phủ cơ thể bị mỏng đi và giảm chức năng bảo vệ những cơ quan quan trọng của cơ thể nên dễ bị hạ thân nhiệt. 

Người cao tuổi nên đội mũ quàng khăn để giữ ấm đầu và cổ, đeo tất giữ ấm lòng bàn chân. Khi ra đường nên đeo khẩu trang để tránh hít thở không khí lạnh cũng như các loại virus như cúm. Đồng thời người cao tuổi nên tránh ra ngoài trời lạnh quá sớm hoặc quá khuya.

- Duy trì hoạt động thể chất đều đặn, đúng cách để giảm các nguy cơ đột quỵ.

- Đảm bảo vệ sinh cá nhân rửa tay xà phòng, xịt mũi xúc họng nước muối. Đối với những người không có bệnh lý nền hoặc có một hoặc nhiều yếu tố nguy cơ cũng nên khám định kỳ. Đặc biệt nên khám sức khỏe trước các đợt rét để phát hiện sớm nguy cơ đột quỵ và can thiệp kịp thời.

ThS.BS Nguyễn Thu Huyền

Khoa Nội tim mạch - Bệnh viện 19-8