Viêm gan bí ẩn ở trẻ em - Những điều cha mẹ không nên bỏ qua

Các chuyên gia nhận định, trường hợp viêm gan dẫn đến suy gan do adenovirus hiếm khi xảy ra, do đó cha mẹ không nên lo lắng. Thông thường gan của trẻ sẽ tự chữa lành trở lại sau sức khỏe hồi phục trở lại, hiếm khi để lại di chứng lâu dài.

Bệnh viêm gan cấp tính dẫn đến suy gan hiếm khi xảy ra ở trẻ em khỏe mạnh. Thông thường, phần lớn các ca viêm gan xảy ra ở người nhiễm virus viêm gan.

Nhưng điều kỳ lạ ở chỗ hoàng loạt ca viêm gan cấp tính bí ẩn ở trẻ diễn ra gần đây trên thế giới lại không phải do virus viêm gan.

1. Hiểu rõ về bệnh viêm gan

Bệnh viêm gan là tình trạng gan bị viêm nhiễm với nguyên nhân có thể do nhiễm khuẩn, rối loạn tự miễn, hoặc do tác dụng phụ của thuốc gây ra.

"Khi nhắc tới viêm gan, phần lớn mọi người sẽ nghĩ ngay tới viêm gan A, viêm gan B hay viêm gan C", BS.Michael Klatte, trưởng khoa bệnh truyền nhiễm tại Đại học Y Nhi Dayton, bang Ohio cho biết: "Bệnh viêm gan phần lớn do các virus viêm gan A, B, C gây ra".

Triệu chứng của bệnh viêm gan có thể bao gồm nôn, đau bụng, nước tiểu sậm màu, vàng da/vàng mắt, sốt và mệt mỏi.

"Phần lớn trẻ trong hàng loạt ca viêm gan cấp tính mới ghi nhận gần đây trên thế giới có các triệu chứng liên quan tới tiêu hóa, đường ruột như nôn, tiêu chảy và đau bụng", BS. Norberto Rodriguez-Baez, giảng viên nhi khoa tại Đại học Trung tâm Y khoa Texas Southwestern, giám đốc chương trình khoa gan tại Trung tâm Y khoa Trẻ em ở Plano, Texas cho biết.

• Thủ phạm gây ra căn bệnh viêm gan bí ẩn ở trẻ em có thể do adenovirus

• Viêm gan B - Những điều cần biết để sống khỏe mạnh

Ông nói thêm các triệu chứng này thường đi kèm với diễn tiến vàng da, tuy nhiên, sốt lại không phải là triệu chứng thường thấy của các ca viêm gan cấp tính ở trẻ em gần đây. Ngoài ra, tất cả trẻ em mắc căn bệnh viêm gan 'bí ẩn' trước đó đều rất khỏe mạnh, bình thường.

Khi trẻ em (hay người lớn) phải nhập viện do tổn thương gan, các bác sĩ chuyên khoa gan mật sẽ thường phải tìm hiểu căn nguyên gây bệnh.

BS. Ryan Fischer, trưởng khoa gan mật và ghép gan ở Children's Mercy tại thành phố Kansas cho biết: Các chuyên gia về gan mật sẽ phải xét nghiệm để xem người bệnh có nhiễm virus gây ra viêm gan cũng như xét nghiệm di truyền học và các bệnh tự miễn. Chúng tôi cũng phải hỏi bệnh nhân và gửi xét nghiệm tới phòng thí nghiệm để tìm xem liệu nguyên nhân gây tổn thương gan có phải do độc tố hay do sử dụng thuốc điều trị hay không. Thậm chí một số ca viêm gan nặng không bao giờ tìm ra nguyên nhân.

2. Giả thuyết về nguồn gốc của căn bệnh viêm gan bí ẩn

Với hàng loạt các ca viêm gan gần đây, các nhà khoa học đang nghiên cứu về giả thuyết nguyên nhân là do adenovirus, thường hay xuất hiện phổ biến từ mùa xuân tới mùa thu.

Không có tác nhân virus nào trong số các loại virus gây ra các bệnh viêm gan A, B, C, E được tìm thấy trong số trẻ em mắc viêm gan cấp trong đợt dịch này. Thay vào đó, các bác sĩ đã tìm thấy một loại adenovirus, loại 41, chiếm khoảng một nửa tổng số ca viêm gan cấp ở trẻ trên toàn cầu.

Gần giống với virus SARS-CoV-2 gây ra bệnh COVID-19, adenovirus lây lan qua giọt bắn đường thở, qua tiếp xúc gần, và qua tiếp xúc với bề mặt đồ vật dính giọt bắn của người dương tính.

Hơn 50 loại adenovirus có thể gây lây nhiễm cho con người. Các loại phổ biến nhất có thể gây ra bệnh đường hô hấp. Nhưng một số loại cũng có thể gây ra triệu chứng ở ruột, đây đã trở thành chủ đề được giới khoa học quan tâm liên quan tới các ca viêm gan cấp tính ở trẻ em gần đây.

"Mối liên kết thực sự giữa adenovirus với các ca viêm gan cấp tính nặng ở trẻ em hiện đang được điều tra", chuyên gia  của Trung tâm Y khoa UT Southwestern cho biết:

"Trước đây, loại adenovirus 41 từng gây ra viêm gan ở trẻ suy giảm miễn dịch. Tuy nhiên, các bác sĩ chưa từng gặp viêm gan do adenovirus 41 gây ra ở trẻ khỏe mạnh.

Khi nghiên cứu tiếp tục, các nhà khoa học sẽ tìm hiểu những vấn đề sức khỏe khác có thể là căn nguyên, trong đó bao gồm cả việc từng nhiễm COVID trước đó".

Chuyên gia Rodriguez-Baez chia sẻ thêm, ở Mỹ, không phát hiện trường hợp nào mắc COVID-19 trong số những trẻ bị viêm gan cấp tính. 

Một vài bệnh nhi ở Anh có mắc COVID-19, tuy nhiên, không có mối liên kết thực sự giữa virus với bệnh viêm gan cấp tính.

Các ca mắc này cũng không liên quan tới vaccine, bởi trẻ nhỏ dưới 5 tuổi chưa hề được tiêm phòng vaccine COVID-19.

3. Những điều cha mẹ nên biết về bệnh viêm gan bí ẩn ở trẻ

Bất kể khi nào một loại bệnh xuất hiện có thể dẫn tới những hậu quả nghiêm trọng ở trẻ nhỏ, cha mẹ nên tiếp tục cảnh giác.

Trong khi việc xét nghiệm virus rất sẵn có, cũng không phải là điều khả thi để xét nghiệm trên diện rộng mỗi khi một đứa trẻ mắc bệnh. Thậm chí đến bây giờ, đa phần bác sĩ chỉ xét nghiệm adenovirus đối với trường hợp trẻ nhập viện.

Viêm gan nặng dẫn đến chức năng gan không hoạt động hiếm khi xảy ra. Do đó cha mẹ không nên lo lắng nếu trẻ chẩn đoán nhiễm adenovirus bởi hiếm khi nó dẫn đến biến chứng nguy hiểm.

Chuyên gia Latte, Bệnh viện Nhi Dayton

Điều trị viêm gan do adenovirus gây ra chủ yếu vẫn là các biện pháp điều trị hỗ trợ giảm nhẹ triệu chứng, chuyên gia Fischer của tổ chức Children’s Mercy cho biết: "Cùng với thời gian và lưu ý đáp ứng các nhu cầu của trẻ (chẳng hạn như truyền dịch nếu trẻ mất nước), trẻ thường hồi phục sức khỏe trở lại.Gan hoàn toàn có khả năng tự chữa lành, và chúng ta không cần phải lo lắng về di chứng lâu dài sau khi sức khỏe đã hồi phục trở lại."

Trong trường hợp viêm gan nặng, một số liệu pháp cũng có thể khiến gan hồi phục trở lại, tùy theo căn nguyên gây ra bệnh.

Cũng theo chuyên gia Fischer,  sẽ cần xem xét những ca mắc viêm gan nặng ở trẻ gần đây ảnh hưởng tới số trường hợp cần ghép gan điển hình như thế nào. Tuy nhiên, chưa có đủ dữ liệu để cho thấy nó sẽ ảnh hưởng tới số ca ghép gan hàng năm.

Các chuyên gia đều khuyến cáo chung rằng, cha mẹ nên nhận biết các triệu chứng và tư vấn bác sĩ nếu lo lắng. 

Nguyễn Vân

(dịch từ WebMD)