Ngâm hàu trong nước cốt chanh có diệt được vi khuẩn Vibrio vulnificus?

Hàu chứa nhiều dưỡng chất quan trọng như selen, kẽm, sắt, vitamin B12, vitamin D... và là loại hải sản được nhiều người ưa chuộng, nhất là nam giới có sở thích ăn hàu sống song không phải ai cũng chú ý tới nguy cơ nhiễm bệnh từ món ăn khoái khẩu này.

Nếu hàu là món yêu thích của bạn thì nên tìm hiểu các nguy cơ có thể xảy ra và cân nhắc về việc ăn hàu như thế nào là an toàn.

1. Tại sao ăn hàu có rủi ro?

Theo các chuyên gia, hàu là bộ lọc tự nhiên của biển và chúng nhận được chất dinh dưỡng cần thiết để tồn tại và phát triển bằng cách bơm nước qua hệ thống tiêu hóa. Trong quá trình này, hàu lọc các chất độc hại ra khỏi nước. Mặc dù, quá trình lọc đó rất tốt cho hệ sinh thái đại dương nhưng việc ăn hàu trở nên nguy hiểm đối với con người vì vi khuẩn, virus có hại hoặc các mầm bệnh khác có thể tích tụ trong các mô của động vật thân mềm. Do đó, ăn hàu sống hoặc nấu chưa chín, những mầm bệnh đó có thể truyền sang cơ thể người ăn.

2. Hàu bị nhiễm Vibrio vulnificus gây nguy hiểm cho người ăn

Khi hàu nhiễm một loại vi khuẩn có tên là Vibrio vulnificus (V. vulnificus còn được gọi là vi khuẩn ăn thịt người), người ăn phải sẽ bị nhiễm trùng được gọi là vibriosis và gây ra các triệu chứng như buồn nôn, nôn, đau bụng, sốt và ớn lạnh. Trong những trường hợp nghiêm trọng hơn, nó có thể gây nhiễm trùng nghiêm trọng (ví dụ, nếu nước từ hàu sống dính vào vết thương hở).

Một nghiên cứu được công bố vào tháng 3 vừa qua cho thấy các ca nhiễm trùng do V. vulnificus gây ra dọc theo Bờ biển phía Đông của Hoa Kỳ có thể tăng gấp đôi trong 20 năm tới, đặc biệt là khi nhiệt độ bề mặt nước biển ấm hơn tạo điều kiện cho vi khuẩn ăn thịt phát triển mạnh ở các vùng nước xa hơn.

Đồng tác giả nghiên cứu Iain Lake, giáo sư khoa học môi trường tại Đại học East Anglia ở Vương quốc Anh, đã gọi V. vulnificus là "một con bọ nhỏ khó chịu", vì nhiễm trùng lây lan nhanh chóng và vi khuẩn này có thể gây tổn thương nghiêm trọng cho da thịt của con người. Ông nói thêm rằng cứ 5 trường hợp thì có 1 trường hợp tử vong và nhiều bệnh nhân phải cắt cụt chi để sống sót.

Để giảm nguy cơ nhiễm V. vulnificus, Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Hoa Kỳ khuyến cáo không ăn hàu và động vật có vỏ sống hoặc nấu chưa chín và rửa tay kỹ bằng xà phòng với nước sau khi sơ chế, chế biến động vật có vỏ. Cơ quan này cũng khuyến cáo những người có vết thương nên tránh xa nước biển hoặc các vùng nước lợ và tránh tiếp xúc với hải sản sống.

3. Ăn hàu thế nào là an toàn?

Chuyên gia dinh dưỡng Mary Ellen Phipps cho biết ăn hàu sống có nguy cơ mắc bệnh từ thực phẩm và không có cách nào để phát hiện xem những con hàu sống có chứa vi khuẩn gây bệnh hay không. Theo chuyên gia Phipps, cách duy nhất để giảm nguy cơ mắc bệnh là nấu hàu ở nhiệt độ bên trong 145 độ F (khoảng 63 độ C) trước khi ăn.

Điều quan trọng nữa là vứt bỏ bất kỳ con hàu nào có vỏ mở trước khi nấu. Hàu còn vỏ có thể luộc hoặc hấp cho đến khi hàu mở miệng. Hàu đã tách vỏ nên được nướng hoặc luộc ít nhất 3 phút để đảm bảo chúng đạt đến nhiệt độ thích hợp.

Phipps nói rằng mặc dù nguy cơ nhiễm vi khuẩn từ chúng không bao giờ bằng 0, nhưng nó có thể thấp hơn trong những tháng lạnh hơn vì khi nước biển lạnh hơn thì vi khuẩn ít có cơ hội phát triển hơn.

Ngoài ra, cần nhớ các "thủ thuật" khác để ăn hàu sống chẳng hạn như thêm nước sốt nóng, nước cốt chanh hoặc rượu mạnh... sẽ không tiêu diệt được vi khuẩn Vibrio vulnificus và bất kỳ mầm bệnh truyền qua thực phẩm nào. Theo chuyên gia truyền thông khoa học công nghệ thực phẩm thuộc Viện Công nghệ thực phẩm John Floros, trưởng khoa Khoa học thực phẩm tại Đại học Penn State, mặc dù nước chanh có tính axit không có lợi cho sự phát triển của hầu hết các vi khuẩn nhưng không trực tiếp tiêu diệt được vi khuẩn.

Theo các chuyên gia, có một số người nên tránh xa hàu trừ khi chúng được nấu chín đúng cách, như người lớn tuổi, trẻ nhỏ dưới 6 tuổi, phụ nữ mang thai và cho con bú, những người đang dùng thuốc và những người có hệ thống miễn dịch kém.

4. Cách phòng bệnh Vibrio

Theo Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Hoa Kỳ, có thể giảm nguy cơ mắc bệnh Vibrio bằng cách sau:

- Không ăn hàu hoặc động vật có vỏ khác sống hoặc nấu chưa chín. Nấu chín trước khi ăn.

- Luôn rửa tay bằng xà phòng và nước sau khi cầm động vật có vỏ sống.

- Tránh làm ô nhiễm chéo động vật có vỏ đã nấu chín với động vật có vỏ sống và nước ép của chúng.

- Tránh xa nước mặn hoặc nước lợ nếu bạn có vết thương (bao gồm cả vết thương do phẫu thuật, xỏ lỗ hoặc hình xăm gần đây); cần băng vết thương bằng băng không thấm nước đề phòng tình huống vết thương có thể tiếp xúc với nước mặn hoặc nước lợ, hải sản sống, hoặc nước ép hải sản sống.

- Rửa kỹ vết thương và vết cắt bằng xà phòng và nước nếu chúng đã tiếp xúc với nước biển hoặc hải sản sống hoặc nước ép của chúng.

- Trường hợp bạn bị nhiễm trùng da, hãy đến gặp bác sĩ nếu đã tiếp xúc với nước mặn hoặc nước lợ, hải sản sống hoặc nước ép hải sản sống.

Hoàng Nam