Vì sao Bộ Y tế đề xuất BHYT chi trả sàng lọc ung thư cổ tử cung?

Đa phần bệnh nhân ung thư cổ tử cung đến khám, điều trị giai đoạn muộn

Ung thư cổ tử cung là một trong những ung thư hay gặp ở nữ giới, chiếm khoảng 12% của tất cả các ung thư ở nữ giới và là nguyên nhân gây tử vong thứ hai sau ung thư vú.

Các chuyên gia của Bệnh viện K cho hay, phần lớn người bệnh ung thư cổ tử cung đều đến khám và điều trị khi bệnh đã ở giai đoạn muộn. Mặc dù đã có nhiều khuyến cáo, tuy nhiên tại Bệnh viện K vẫn ghi nhận nhiều trường hợp đáng tiếc khi đến khám và điều trị bệnh ở giai đoạn muộn, ảnh hưởng đến hiệu quả điều trị.

Nguyên nhân gây ung thư cổ tử cung chủ yếu do nhiễm HPV. Nhiều nghiên cứu chỉ ra 99% ca mắc dương tính HPV. Trong đó, chủng HPV 16, 18 gây ra >70% trường hợp ung thư cổ tử cung.

Các yếu tố nguy cơ như quan hệ tình dục sớm, có nhiều bạn tình, bạn tình nhiễm HPV, suy giảm miễn dịch, nhiễm Chlamydia, hút thuốc lá chủ động và thụ động, sinh nhiều con (từ 3 con), điều kiện kinh tế kém,... cũng làm tăng nguy cơ mắc ung thư này.

Ung thư cổ tử cung giai đoạn sớm và tiền ung thư không có triệu chứng rõ ràng, khiến người bệnh chủ quan. Đôi khi bệnh nhân bị ra máu âm đạo bất thường sau giao hợp, giữa kỳ kinh hoặc sau mãn kinh, tiết dịch âm đạo bất thường, giao hợp đau, đau vùng chậu, sưng phù chi dưới... thì tổn thương thường rõ ràng và có thể đã lan rộng.

Tại hội thảo do Bộ Y tế tổ chức để lấy ý kiến về mở rộng phạm vi quyền lợi BHYT về vấn đề chẩn đoán, điều trị sớm cho một số bệnh trong dự án Luật BHYT sửa đổi, bà Trần Thị Trang - Vụ trưởng Vụ BHYT (Bộ Y tế) cho hay, Chính phủ Việt Nam cam kết đạt tỷ lệ sàng lọc ung thư cổ tử cung là 60% vào năm 2025, nhưng hiện chỉ có 28% phụ nữ Việt Nam được sàng lọc hàng năm.

Tỷ lệ sàng lọc trong 3 năm qua là 17%, trong khi tỷ lệ sàng lọc trong 5 năm qua là 21%, cho thấy có một khoảng cách đáng kể để đạt được mục tiêu sàng lọc.

Bà Trang cũng thông tin, Tổ chức Y tế thế giới cũng đã đưa ra bằng chứng rằng việc đáp ứng các mục tiêu loại trừ ung thư cổ tử cung sẽ tạo ra lợi ích kinh tế và xã hội đáng kể, dựa trên ước tính rằng mỗi USD đầu tư có thể mang lại khoảng 28 USD khi xem xét tác động của sức khỏe được cải thiện của phụ nữ đối với gia đình, cộng đồng và xã hội.

"Vì vậy, việc xem xét phạm vi chi trả của Quỹ BHYT cho việc sàng lọc phát hiện ung thư cổ tử cung nói riêng và một số bệnh lý khác là rất quan trọng và có thể mang lại hiệu quả, lợi ích cao cho người bệnh, Quỹ BHYT và xã hội"- Bà Trang nói.

Sàng lọc, phát hiện sớm ung thư cổ tử cung: Điều trị hiệu quả, giảm chi tiền túi của người bệnh

Trong báo cáo đánh giá tác động chính sách trong dự luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật BHYT, Bộ Y tế đề xuất ưu tiên mở rộng chi trả BHYT bao gồm ung thư cổ tử cung, ung thư vú, tăng huyết áp, đái tháo đường, viêm gan C và B.

Về sàng lọc ung thư cổ tử cung, trong đánh giá tác động của dự thảo Luật BHYT sửa đổi, Bộ Y tế cho biết, theo nghiên cứu công bố bởi UNFPA năm 2023, ba phương pháp sàng lọc ung thư cổ tử cung được đánh giá tại Việt Nam, bao gồm: xét nghiệm HPV 10 năm/ lần, xét nghiệm tế bào học 5 năm/ lần, và xét nghiệm VIA 3 năm/lần.

Kết quả mô hình hóa trong toàn bộ thời gian sống của quần thể cho thấy, các phương pháp sàng lọc ung thư cổ tử cung giúp ngăn chặn 280 - 287 nghìn ca tử vong và giúp tăng thêm 7,2 – 7,4 triệu năm sống.

"Hiện đã có nhiều bằng chứng về chi phí - hiệu quả của biện pháp sàng lọc. Trong đó, chi phí cho sàng lọc ung thư cổ tử cung khoảng từ 2,6 đến 3 nghìn tỉ đồng/năm; với ung thư vú là 2,5 đến 5,3 nghìn tỉ đồng/năm. Nhiều quốc gia cũng đã thực hiện chi trả BHYT cho bệnh này"- bà Trần Thị Trang nói.

Chi phí điều trị trung bình/năm của người bệnh ung thư cổ tử cung ở các giai đoạn từ I đến IV lần lượt là 89,8 triệu, 136,9 triệu, 138,4 triệu và 136,8 triệu đồng/năm. Do đó, nếu được phát hiện ở giai đoạn sớm (giai đoạn I), người bệnh sẽ tiết kiệm từ 47 đến 48,6 triệu đồng/năm so với người bệnh phát hiện ở các giai đoạn muộn hơn.

"Sàng lọc, phát hiện sớm ung thư là phương pháp tốt nhất giúp phát hiện những bất thường, dấu hiệu tiền ung thư, hoặc ung thư giai đoạn sớm, trước khi bệnh gây ra các triệu chứng và cơ hội điều trị thành công cao. Chị em phụ nữ nên đi khám phụ khoa định kỳ và làm xét nghiệm sàng lọc ung thư cổ tử cung theo chỉ định của bác sĩ, cùng với đó, việc tiêm phòng vắc-xin cũng là cách phòng tránh và phát hiện sớm nhất bệnh ung thư cổ tử cung"- TS.BS Lê Thanh Đức, Trưởng khoa Nội vú - phụ khoa Bệnh viện K nói.

Theo GS.TS. Nguyễn Vũ Quốc Huy - Phó Chủ tịch Hội Phụ Sản Việt Nam, Hiệu trưởng Trường Đại học Y - Dược, Đại học Huế: Nếu như được phát hiện sớm và xử lý một cách đúng đắn những trường hợp tiền ung thư cổ tử cung, tỷ lệ chữa lành bệnh lên đến hơn 90%.

Trong các phương pháp sàng lọc ung thư cổ tử cung, các hướng dẫn cập nhật của Hiệp hội Ung thư Hoa Kỳ (2020), Hiệp hội Sản phụ khoa Hoa kỳ (2021) và Tổ chức Y tế Thế giới (2021) đang khuyến cáo ưu tiên sử dụng xét nghiệm HPV DNA đầu tay đơn lẻ với khoảng cách sàng lọc 5 năm/lần, cùng với que tăm bông tự lấy mẫu để gia tăng độ phủ sàng lọc.

Từ bức tranh các nước trong khu vực châu Á – Thái Bình Dương đã triển khai thành công chương trình sàng lọc quốc gia, hầu hết đều sử dụng xét nghiệm HPV DNA đầu tay đơn lẻ, hoặc đang được chuyển đổi từ các phương pháp khác như tế bào học sang HPV DNA.

Thái Bình