Thứ trưởng Bộ Y tế: Danh mục thuốc BHYT của Việt Nam nhiều hơn Thái Lan, Singapore

Sáng nay - 25/10, tại Hà Nội, Bộ Y tế tổ chức Hội thảo xây dựng thông tư quy định nguyên tắc, tiêu chí xây dựng, cập nhật, ghi thông tin, cấu trúc danh mục và hướng dẫn thanh toán đối với thuốc hóa dược, sinh phẩm, thuốc phóng xạ và chất đánh dấu thuộc phạm vi được hưởng của người tham gia BHYT.

Các ý kiến tại hội thảo góp phần khắc phục, hạn chế các vướng mắc liên quan đến thanh toán chi phí thuốc trong khám chữa bệnh BHYT, đảm bảo việc cập nhật danh mục thuốc được thực hiện thường xuyên, liên tục, công khai, minh bạch và thuận lợi cho các đơn vị thực hiện.

Thuốc chiếm tỷ lệ chi lớn trong tổng chi phí khám chữa bệnh BHYT

Phát biểu tại hội thảo, GS.TS Trần Văn Thuấn - Thứ trưởng Bộ Y tế cho hay trong những năm qua, thuốc luôn là cấu phần quan trọng và luôn chiếm tỷ lệ chi lớn trong tổng chi phí khám chữa bệnh BHYT.

"Mặc dù những năm gần đây tỷ lệ thuốc/tổng chi khám chữa bệnh BHYT liên tục giảm, tuy nhiên vẫn chiếm tỷ trọng chi tiêu lớn nhất từ quỹ BHYT. Năm 2020 là 40,42 nghìn tỷ đồng, chiếm 34,75%; năm 2021 là 34,48 nghìn tỷ đồng, chiếm 34,86%; năm 2022 là 40,57 nghìn tỷ đồng, chiếm 33,41%"- Thứ trưởng Trần Văn Thuấn thông tin.

Hiện nay, việc chi trả chi phí thuốc cho người tham gia BHYT thực hiện theo danh mục và quy định tại Thông tư 20/2022/TT-BYT ngày 31/12/2022 của Bộ Y tế ban hành Danh mục và tỷ lệ, điều kiện thanh toán đối với các thuốc hóa dược, sinh phẩm, thuốc phóng xạ và chất đánh dấu thuộc phạm vi được hưởng của người tham gia BHYT, có hiệu lực từ ngày 1/3/2023.

Danh mục thuốc này bao gồm 1037 hoạt chất/thuốc hóa dược và sinh phẩm chia làm 27 nhóm lớn và 59 thuốc phóng xạ và chất đánh dấu.

"Việt Nam được đánh giá là một trong số ít các nước trên thế giới có danh mục thuốc tương đối đầy đủ, toàn diện và mở rộng so với mức phí đóng BHYT, trong khi danh mục thuốc BHYT tại Thái Lan, Singapore, Philippines chỉ có 600-700 hoạt chất"- GS.TS Trần Văn Thuấn nói.

Tuy nhiên, theo Thứ trưởng Trần Văn Thuấn, vẫn còn một số vấn đề hạn chế, vướng mắc cần phải điều chỉnh, sửa đổi cho phù hợp với tình hình thực tế.

4 khó khăn vướng mắc trong thanh toán của danh mục thuốc BHYT hiện hành

Thứ nhất, vướng mắc thuốc liên quan đến phân hạng sử dụng thuốc theo bệnh viện, nhiều ý kiến cho rằng, cần sớm có hướng dẫn thực hiện sử dụng thuốc, sửa đổi các quy định phù hợp với quy định về cấp chuyên môn trong Luật khám bệnh chữa bệnh 2023, được thực hiện từ ngày 01/01/2025, bảo đảm phù hợp với yêu cầu chuyên môn, phạm vi hoạt động, điều kiện trang thiết bị và nhân lực của cơ sở y tế.

Thứ 2, là những vướng mắc về thanh toán BHYT đối với chi phí hao hụt thuốc;

Thứ 3, việc thanh toán BHYT trong trường hợp chống chỉ định của thuốc;

Thứ 4, thanh toán đối với thuốc sử dụng trong khám chữa bệnh từ xa và hỗ trợ khám chữa bệnh từ xa.

Phân tích thêm về vấn đề này, GS.TS Trần Văn Thuấn cho hay, hiện nay, Thông tư 20/2022/TT-BYT chưa có nội dung quy định về việc thanh toán trong trường hợp chống chỉ định của thuốc.

"Điều này gây khó khăn cho cơ sở khám bệnh chữa bệnh vì mặc dù là trường hợp chống chỉ định nhưng nhiều trường hợp, hoàn cảnh (không còn lựa chọn thuốc khác thay thế, hoặc cần thiết phải sử dụng thuốc ngay để cứu người bệnh…) mà cơ sở khám chữa bệnh vẫn cần sử dụng cho người bệnh, tuy nhiên sau đó lại bị xuất toán"- Thứ trưởng Trần Văn Thuấn nói.

Đối với khó khăn trong thanh toán khám chữa bệnh từ xa, Theo Thứ trưởng Trần Văn Thuấn, hiện nay, Luật Khám bệnh, chữa bệnh 2023 đã quy định nhiều nội dung liên quan khám chữa bệnh từ xa và hỗ trợ khám chữa bệnh từ xa, vì vậy cần bổ sung quy định về thanh toán BHYT đối với thuốc được sử dụng trong khám chữa bệnh từ xa và hỗ trợ khám chữa bệnh từ xa để đáp ứng nhu cầu trong các hoạt động thực tiễn tại các cơ sở khám chữa bệnh.

Cập nhật những thuốc mới đem lại chi phí hiệu quả, đặc biệt hiệu quả điều trị

Trao đổi với báo chí bên lề hội thảo, bà Trần Thị Trang, Vụ trưởng Vụ BHYT (BộY tế) cho hay, tại dự thảo Thông tư này, trước hết, Ban soan thảo sẽ cập nhật những thuốc mới mà qua đánh giá, rà soát cho thấy đem lại chi phí hiệu quả, đặc biệt hiệu quả điều trị để có thể góp phần chẩn đoán, điều trị bệnh ở tất cả các tuyến từ tuyến trung ương đến y tế cơ sở, tới đây là cấp chuyên sâu, cấp cơ bản, cấp ban đầu.

Thứ 2, rà soát lại toàn bộ danh mục thuốc hiện hành. Theo đó, sẽ đưa ra khỏi danh mục những thuốc có cảnh báo liên quan đến điều trị, hiệu quả điều trị không cao, thuốc có chi phí hiệu quả không còn phù hợp.

"Như thế, người tham gia BHYT được hưởng quyền lợi về sử dụng thuốc hiệu quả và hợp lý hơn"- bà Trang cho hay.

Thứ 3, ban soạn thảo có điều chỉnh liên quan đến nguyên tắc, tiêu chí để điều chỉnh thuốc đưa vào danh mục làm sao đảm bảo tính kịp thời, cập nhật được nhanh nhất. Các nguyên tắc, tiêu chí này cũng cần đảm bảo tính khách quan, khoa học đề cao hiệu quả điều trị nhưng đảm bảo yêu cầu cân đối quỹ.

"Một tiêu chí rất quan trọng nữa làm sao cho y tế cơ sở tuyến dưới được tiếp cận với các thuốc điều trị tốt nhất, có hiệu quả nhất, phù hợp với năng lực chuyên môn của cơ sở đã được cấp phép hoạt động"- Vụ trưởng Trần Thị Trang thông tin.

Thứ 4, một điểm mới cũng rất quan trọng là nguyên tắc thanh toán, làm sao linh hoạt và theo đúng nguyên lý về chuyên môn đã được quy định trong luật Khám bệnh, chữa bệnh 2023.

"Nghĩa là cứ cơ sở khám bệnh chữa bệnh nào có đủ năng lực điều trị bao gồm (được cấp giấy phép hoạt động, được phê duyệt phạm vi chuyên môn, được phê duyệt danh mục kỹ thuật, bác sĩ có chứng chỉ hành nghề phù hợp) đều được điều trị bệnh đó và thanh toán thuốc theo các mặt bệnh.

Điều này vừa bảo đảm đúng yêu cầu chuyên môn, sát thực tiễn, đồng thời không có rào cản về mặt hành chính, tuyến dưới không được dùng thuốc của tuyến trên"- bà Trang thông tin.

Hiện nay theo đúng nguyên lý của luật Khám bệnh chữa bệnh 2023 cứ đủ điều kiện thì được điều trị bệnh và được dùng thuốc tương ứng với hướng dẫn điều trị, các quy trình chuyên môn Bộ Y tế đã phê duyệt cho bệnh đó và được sử dụng thuốc đó.

"Trong quá trình thực hiện, chúng tôi đảm bảo thủ tục cập nhật danh mục thuốc được thường xuyên, ít nhất 1 năm 1 lần sẽ cập nhật danh mục thuốc. Lần này, chúng ta cũng quan tâm làm sao cho tuyến dưới có thể được thuận tiện, mở rộng danh mục thuốc cho trạm y tế xã để người dân có thể ở lại điều trị ngay trạm y tế xã mà không phải lên tuyến trên" - bà Trang nói.

Thái Bình/Ảnh: Trần Minh