"COVID-19 không còn là tình trạng y tế khẩn cấp nhưng không có nghĩa chúng ta sẽ bỏ rơi..."

Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) vừa tuyên bố COVID-19 không còn là tình trạng khẩn cấp y tế toàn cầu. Về thông tin này, PGS.TS Trần Đắc Phu cho rằng dù WHO tuyên bố COVID-19 không còn là tình trạng y tế khẩn cấp toàn cầu nhưng "không có nghĩa chúng ta sẽ bỏ rơi, không hành động gì".

Từ khẩn cấp sang phòng ngừa dài hạn

PGS.TS Trần Đắc Phu - nguyên Cục trưởng Cục Y tế dự phòng (Bộ Y tế), Cố vấn cao cấp Trung tâm Đáp ứng sự kiện y tế công cộng cho rằng dù WHO tuyên bố COVID-19 không còn là tình trạng y tế khẩn cấp toàn cầu nhưng "không có nghĩa chúng ta sẽ bỏ rơi, không hành động gì". 

Theo PGS.TS Trần Đắc Phu, thực tế ngày 3-5 vừa qua, WHO xây dựng và đã công bố chiến lược mới trong phòng chống COVID-19 giai đoạn 2023-2025, trong đó tìm cách giúp các quốc gia chuyển từ cơ chế khẩn cấp sang chiến lược phòng ngừa và kiểm soát dài hạn.

Ông cũng dẫn các thông tin cho rằng WHO tuyên bố COVID-19 không còn là tình trạng khẩn cấp y tế toàn cầu có nhiều lý do như: Ủy ban Khẩn cấp về COVID-19 của WHO đã đưa ra những bằng chứng rằng COVID-19 đã giảm rủi ro đối với sức khỏe con người chủ yếu là nhờ khả năng miễn dịch từ nhiễm bệnh và tỉ lệ tiêm chủng vaccine phòng COVID-19 trên toàn cầu ngày càng cao. 

Cùng đó, độc lực của virus gây bệnh cũng có sự ổn định tương đối, kể cả với các biến thể phụ đang lưu hành của Omicron và các biến thể phụ trước đó. Dù virus SARS-CoV-2 có tiếp tục tiến hóa với các biến thể nhưng nó không liên quan đến mức độ nghiêm trọng và không gây ra yếu tố bất ngờ.

Ngoài ra, tỷ lệ nhập viện và tử vong có chiều hướng giảm, không còn gây căng thẳng cho các hệ thống y tế như trước. Đặc biệt là sự cải thiện tình trạng bệnh của ca lâm sàng, cải thiện việc quản lý ca bệnh lâm sàng… 

Những yếu tố này đã góp phần làm giảm đáng kể tỷ lệ nhập viện và tử vong do COVID-19.

Dù COVID-19 thuộc nhóm A hay nhóm B: Đánh giá nguy cơ và đưa ra các biện pháp ứng phó phù hợp là quan trọng

Theo PGS.TS Trần Đắc Phu, dựa trên công bố của WHO, Việt Nam có cơ sở quan trọng trong việc xem xét đánh giá tình hình dịch ở nước ta. Thực tế dịch bệnh trên thế giới liên quan đến Việt Nam và ngược lại, với COVID-19 cũng vậy.

Phân tích về tình hình dịch tại Việt Nam, PGS.TS Trần Đắc Phu nêu rõ, hiện số ca mắc mới COVID-19 ở Việt Nam đang tăng trở lại, số trường hợp nhập viện và tử vong cũng gia tăng, nhưng tình hình dịch vẫn được kiểm soát, đa số ca mắc mới có triệu chứng nhẹ hoặc không triệu chứng, không gây quá tải hệ thống y tế. 

Với những trường hợp nặng và tử vong phần lớn vẫn là người có bệnh nền, người già, người chưa tiêm chủng, người suy giảm miễn dịch... Những trường hợp này bệnh có thể diễn biến nặng nếu nhiễm các virus gây bệnh truyền nhiễm khác như cúm chứ không riêng gì với COVID-19.

Trước một số ý kiến so sánh COVID-19 với cúm mùa và đưa ra câu hỏi nên xếp bệnh vào nhóm B hay vẫn duy trì ở nhóm A, PGS.TS Trần Đắc Phu cho hay, hội đồng chuyên môn sẽ họp, đánh giá, xem xét. 

"Tuy nhiên tôi cho rằng dù COVID-19 thuộc nhóm A hay nhóm B thì các vấn đề đánh giá nguy cơ và đưa ra các biện pháp ứng phó phù hợp là vô cùng quan trọng. Điều này giúp kiểm soát dịch, không bất ngờ trước diễn biến dịch và sẵn sàng đáp ứng phù hợp theo mức độ, dựa trên đánh giá nguy cơ đặc thù của từng bệnh, từng giai đoạn thời kỳ để kiểm soát dịch một cách bền vững, không tốn kém, lãng phí nhưng phải đủ nguồn lực để ứng phó với dịch bệnh cũng như đảm bảo được sự chăm sóc y tế tốt cho người dân" - PGS.TS Trần Đắc Phu nói.

Liên quan đến tuyên bố COVID-19 không còn là tình trạng khẩn cấp y tế toàn cầu của WHO, trong thông tin gửi báo chí sáng 6/5 của Bộ Y tế, có đưa ra chia sẻ của TS. Angela Pratt - Trưởng đại diện WHO tại Việt Nam nêu rõ: Việc chấm dứt tình trạng khẩn cấp về sức khỏe cộng đồng gây quan ngại quốc tế của COVID-19 là một tin luôn được đón chào.

Đối với Việt Nam, đây là thời điểm để nhìn lại hoạt động ứng phó tổng thể vô cùng mạnh mẽ của đất nước đối với virus này. Nhưng đồng thời, điều quan trọng là phải hiểu rằng đây không phải là lúc chúng ta mất cảnh giác.

COVID-19 sẽ tiếp tục là một mối đe dọa; công bố này thực sự là công bố về sự cần thiết phải tăng tốc và lập kế hoạch quản lý virus trong dài hạn.

Thái Bình