Trẻ bị viêm loét dạ dày cần chú ý gì?
Có nhiều nguyên nhân khiến trẻ bị viêm dạ dày, có thể do chủ quan hoặc khách quan. Bởi ở trẻ cơ thể chưa hoàn thiện hệ miễn dịch, cũng như sức đề kháng còn kém, nên rất dễ bị vi khuẩn và bệnh lý bên ngoài tấn công, trong đó có viêm dạ dày.
Viêm dạ dày ở trẻ do nguyên nhân nào?
Viêm dạ dày là vấn đề liên quan đến viêm ở lớp niêm mạc dạ dày. Tình trạng này là kết quả của sự nhiễm vi khuẩn gây ra các ổ loét ở dạ dày. Khác với người lớn, viêm dạ dày ở trẻ em là tình trạng niêm mạc dạ dày của trẻ bị viêm hoặc kích ứng.
Ngày nay, tỷ lệ trẻ em mắc bệnh viêm loét dạ dày ngày càng tăng lên, do chế độ ăn uống và sinh hoạt không khoa học. Các ghi nhận cho thấy, viêm dạ dày tá tràng ở trẻ em hầu hết do nguyên nhân nhiễm HP (khoảng 60 - 90% số trẻ bị viêm dạ dày tá tràng).
Các nhà khoa học cho rằng, chế độ ăn uống kém khoa học, ví dụ như trẻ ăn các thức ăn khó tiêu (đồ ăn chiên rán, nhiều dầu mỡ, thức ăn nhanh, đồ hộp, trẻ ăn quà vặt hàng ngày…) khiến niêm mạc bị tổn thương, gây đau và viêm loét. Bởi bộ máy tiêu hóa của trẻ chưa hoàn thiện, rất dễ bị tổn thương. Đối với những trẻ em ở lứa tuổi thành niên, áp lực học hành, căng thẳng, cũng là nguyên nhân khiến trẻ mắc phải căn bệnh đau dạ dày.
Ngoài ra, các nghiên cứu đã ghi nhận, viêm dạ dày ở trẻ em một phần do yếu tố di truyền, bởi vi khuẩn HP có thể di truyền từ cha mẹ sang con. Nếu cha hoặc mẹ mắc bệnh viêm dạ dày thì trẻ sinh ra sẽ có tỉ lệ mắc bệnh viêm loét dạ dày cao hơn những trẻ khác.
Có nhiều nguyên nhân khiến trẻ bị viêm dạ dày có thể do chủ quan hoặc khách quan.
Khi trẻ mắc viêm loét dạ dày cần chú ý gì?
Đây là câu hỏi mà nhiều bậc cha mẹ băn khoăn khi trẻ được chẩn đoán viêm loét dạ dày. Ngoài việc dùng thuốc theo chỉ định của các bác sĩ, cha mẹ cần chú ý những vấn đề sau:
Nguyên tắc vệ sinh
Khi trẻ mắc viêm loét dạ dày, cần chú ý đến nguyên tắc vệ sinh. Bởi vi khuẩn HP chủ yếu lây lan qua đường tiêu hóa, nếu ăn uống không đảm bảo vệ sinh, bát đũa rửa chưa sạch, không rửa tay trước khi ăn, cha mẹ gắp mớm thức ăn cho trẻ, cho trẻ ăn hàng quán… sẽ làm tăng khả năng khiến trẻ bị lây nhiễm vi khuẩn HP.
Vì thế, trẻ cần ăn uống hợp vệ sinh, đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm là biện pháp đầu tiên và hiệu quả để ngăn chặn trẻ nhiễm vi khuẩn HP - nguyên nhân chính gây bệnh.
Ăn uống khoa học
Chế độ dinh dưỡng đối với trẻ khi mắc viêm loét dạ dày là vô cùng quan trọng. Cha mẹ cần cho trẻ ăn uống khoa học, điều này giúp cho dạ dày được nghỉ ngơi, giảm tiết dịch vị, trung hòa acid, tạo điều kiện cho niêm mạc dạ dày nhanh hồi phục, vết loét nhanh liền sẹo và tránh tái phát, cụ thể:
- Chú ý đến thức ăn giúp giảm tiết dịch vị: Thịt nạc, cá nạc gây tiết nhiều dịch vị, cho nên không ăn quá nhiều thịt, cá, nước luộc thịt, cá...
Cha mẹ cũng tránh cho trẻ ăn các loại thức ăn có nhiều gia vị gây kích thích dạ dày, tiết nhiều dịch vị như: Thức ăn ướp chứa nhiều ớt, tiêu, giấm, cà ri, trái cây chua, sữa chua, dưa hành, dưa cà muối chua, thức ăn lên men như mắm, tương, chao, thịt nguội chế biến sẵn…
Nên cho trẻ ăn chất ngọt, chất béo ít gây tiết dịch vị, cụ thể:
- Cho trẻ ăn thực phẩm giúp giảm kích thích tiết dịch vị, trung hòa acid.
Các thực phẩm ưu tiên có tính chất bọc, hút, thấm niêm mạc dạ dày gồm: Sữa, gạo tẻ, bánh mỳ, bánh quy…
Sữa, trứng là nguồn đạm có khả năng trung hòa acid; chất béo trong sữa, trứng có tác dụng ức chế tiết dịch dạ dày, đồng thời làm tăng thời gian lưu thức ăn trong dạ dày.
Thực phẩm có thể ăn giúp giảm tiết acid dịch vị: Mật ong, đường, bánh quy, dầu thực vật...
Điều cần quan tâm là cha mẹ chú ý các thức ăn cho trẻ mắc viêm loét dạ dày phải được chế biến mềm, nhừ hoặc nếu cần thì cắt nhỏ, nghiền nhuyễn, cần cho trẻ ăn chậm nhai kỹ, để giảm bớt gánh nặng cho dạ dày.
Không dùng thức ăn sống, thô, cứng, nhiều chất xơ như gạo lứt, đậu đỗ, một số rau quả… trong thời gian đau cấp tính.
Các loại rau nên chọn ăn lá non, mềm như rau đay, rau mồng tơi, rau dền... Hạn chế các loại rau sinh hơi như súp lơ xanh, bắp cải, củ hành, cải hoa, dưa leo, tiêu xanh, bắp, củ cải, dưa cải…
Viêm dạ dày ở trẻ một phần do yếu tố di truyền, bởi vi khuẩn HP có thể di truyền từ cha mẹ sang con. Ảnh minh hoạ.
Cha mẹ cần chia nhỏ bữa ăn cho trẻ
Khi trẻ viêm loét dạ dày, cha mẹ cần chú ý chia nhỏ bữa ăn cho trẻ. Cần cho trẻ ăn thành nhiều bữa nhỏ, có bữa phụ. Có thể ăn thêm các bữa phụ vào lúc 10 giờ, 15 giờ và 22 giờ, vì ăn số lượng ít sẽ làm giảm sự căng dạ dày, điều này sẽ giảm tiết acid dạ dày.
Tuyệt đối không ăn quá nhiều canh trong bữa cơm, vì sẽ làm căng dạ dày, gây tiết acid.
Nên ăn thường xuyên, đều đặn, không ăn quá no và không để bụng quá đói. Khoảng cách giữa các bữa ăn ngắn giúp trong dạ dày luôn có thức ăn để trung hòa acid và giảm đau.
Nên ăn thức ăn giàu kẽm (hàu, sò, thịt…) sẽ giúp mau lành vết thương, vitamin A giúp sinh trưởng lớp tế bào biểu mô của niêm mạc dạ dày. Sau khi ăn xong không nên chạy nhảy ngay, cần có chế độ nghỉ ngơi.
Lời khuyên của bác sĩ
Để phòng viêm loét dạ dày tái phát ở trẻ, cha mẹ cần chú ý vẫn nên duy trì cho trẻ 2 - 3 bữa ăn phụ giữa các bữa ăn chính, không để trẻ ăn quá no hoặc quá đói, chọn cho trẻ thức ăn mềm, tránh những thức ăn kích thích niêm mạc dạ dày và gây tăng tiết dịch dạ dày kể trên.
Cần đảm bảo cho trẻ ăn uống điều độ, đúng bữa, không nhịn đói, bỏ bữa. Vệ sinh cá nhân, vệ sinh ăn uống tránh nhiễm vi khuẩn HP.
Ngoài ra, cần tránh cho trẻ stress, căng thẳng nhiều, đặc biệt là áp lực thi cử. Khi sử dụng thuốc cần lưu ý với bác sĩ về tiền sử bệnh của trẻ, để được dùng thuốc phù hợp, nên cho trẻ uống thuốc sau khi ăn no.
TS. BS Đoàn Huy Cường
