Viêm lợi: Nguyên nhân, biểu hiện và điều trị

Viêm lợi nếu không được điều trị có thể gây ra nhiều vấn đề về răng miệng, lâu dài sẽ lây lan đến các mô cơ và xương (nha chu), thậm chí gây mất răng.

1. Viêm lợi do nguyên nhân nào?

Viêm lợi hay còn gọi là viêm nướu có nhiều nguyên nhân nhưng thường gặp nhất là vệ sinh răng miệng kém, dẫn tới các mảng bám hình thành. Mảng bám răng là một màng sinh học của vi sinh vật (chủ yếu là vi khuẩn, nhưng cũng có thể là nấm) phát triển trên các bề mặt trong miệng.

Việc chải răng không đúng cách khiến các mảng bám tồn tại và lâu ngày sẽ tích tụ thành cao răng ở lại trên răng, càng kích thích lợi khiến viêm nhiễm sưng và chảy máu.

Ngoài ra, người ta còn thấy tình trạng viêm lợi dễ xảy ra ở người chăm sóc vệ sinh răng miệng kém, người có thói quen hút thuốc và ở người nữ tiền mãn kinh, thời kỳ mang thai bởi có sự thay đổi nội tiết tố cũng dẫn đến dễ bị viêm lợi.

Viêm lợi còn thường gặp ở người có hệ miễn dịch bị suy yếu ở người mắc bệnh đái tháo đường, bệnh HIV/AIDS, bệnh ung thư…

2. Biểu hiện của viêm lợi

Viêm lợi được chia thành 2 dạng.

- Loại 1: Viêm lợi cục bộ không gây quá đau đớn cho người bệnh nhưng rất dễ tái phát.

- Loại 2: Viêm cận răng ảnh hưởng tới tất cả cấu trúc bảo vệ răng. Loại viêm này lan rộng và ăn sâu vào trong lợi khiến người bệnh đau đớn. Tuy nhiên một khi bệnh được chữa khỏi, khả năng tái phát là rất ít.

Tuy nhiên trên thực tế giai đoạn đầu ở thời kỳ viêm lợi không có biểu hiện rõ ràng. Đến khi bệnh tiến triển sẽ có biểu hiện như:

– Biểu hiện lợi có màu sắc đỏ: Ở thời gian này người bệnh chải răng thấy tình trạng lợi không có màu hồng nhạt có lợi có màu đỏ hoặc đỏ sẫm.

– Dễ bị chảy máu lợi: Biểu hiện này càng rõ khi chải răng, xỉa răng bằng tăm, nếu người bệnh chỉ cần va chạm nhẹ là lợi đã chảy máu.

– Xuất hiện mảng bám ở răng (cao răng): Răng xuất hiện các mảng bám hay còn gọi cao răng. Đây là sự lắng đọng bởi những vi khuẩn có hại, vụn thức ăn,… và thường bám ở cổ răng, dưới lợi răng và kẽ răng. Từ đó gây ra viêm lợi.

– Xuất hiện sưng tấy lợi: Ở thời gian này người bệnh chải răng thấy tình trạng lợi bị sưng phồng lên, khi chạm vào dễ gây đau đớn. Khi ăn, chạm vào lợi gây cảm giác đau nhức, khó chịu.

– Lung lay răng nhẹ: Nếu không được điều trị, viêm lợi kéo dài, phần lợi ở chân răng người bệnh yếu đi, chức năng bảo vệ răng của lợi cũng mất dần làm cho răng bị lỏng hoặc răng lung lay.

– Xuất hiện tình trạng tụt lợi chân răng: Lâu dần nếu không được can thiệp và chăm sóc đúng cách người bệnh sẽ thấy tình trạng tụt lợi. Có thể tụt lợi xuất hiện những khe hổng, sâu (còn gọi là túi lợi). Những khe hở này là nơi trú ẩn lý tưởng của các mảng bám, thức ăn thừa, vi khuẩn có hại gây viêm lợi.

– Biểu hiện hơi thở có mùi hôi, khó chịu: Khi viêm nhiễm lợi tình trạng mảng bám và vi khuẩn, những thức ăn thừa … khiến hơi thở hôi, ngay cả khi làm sạch răng miệng.

3. Viêm lợi được điều trị thế nào?

Nhiều người cho răng tình trạng viêm lợi có thể tự khỏi. Tuy nhiên không hẳn vậy, việc điều trị viêm lợi với mục tiêu là kiểm soát viêm nhiễm, ngăn ngừa và hạn chế sự tiến triển của bệnh. Việc điều trị bao gồm:

– Người bệnh cần vệ sinh răng miệng đúng cách đảm bảo tránh vi khuẩn trú ngụ, thức ăn bám vào răng tạo mảng bám trên răng.

– Chú ý dùng bàn chải mềm; Cần loại bỏ những yếu tố gây tích tụ mảng bám răng bằng cách chải răng đúng cách và xỉa răng bằng chỉ nha khoa.

– Cần đến nha khoa định kỳ để lấy cao răng;

– Súc miệng thường xuyên bằng nước muối loãng hoặc nước súc miệng chống vi khuẩn.

– Ở trường hợp viêm lợi trầm trọng các bác sĩ có thể chỉ định dùng thuốc kháng viêm phù hợp. Hoặc có thể cần sửa chữa và phục hồi răng mà cản trở việc vệ sinh đầy đủ (nếu cần). Ngoài ra, người bệnh cần ăn uống đầy đủ dưỡng vệ sinh tốt răng miệng chất giúp hơi thở thơm tho.

4. Lời khuyên thầy thuốc

Khi mắc bệnh viêm lợi không được quan tâm và điều trị thì sẽ phát triển thành bệnh viêm quanh răng. Đến lúc này bệnh không chỉ đơn thuần là sưng và chảy máu lợi nữa mà dẫn đến tình trạng tụt lợi, tạo nên những túi lợi sâu, tạo điều kiện cho vi khuẩn phát triển, làm mức độ của bệnh trở nên trầm trọng hơn và cuối cùng sẽ rụng răng.

Như vậy có thể nói viêm lợi không tự khỏi, khi có biểu hiện người bệnh cần đến cơ sở y tế có chuyên khoa răng hàm mặt để được thăm khám và điều trị.

Để phòng viêm lợi cần chải răng thường xuyên sau bữa ăn và súc miệng nước muối hàng ngày vào buổi sáng và tối trước khi đi ngủ. Nên dùng chỉ tơ nha khoa làm sạch kẽ răng ít nhất một lần một ngày; Không hút thuốc lá và hạn chế rượu bia. Ăn uống đầy đủ vitamin và dưỡng chất giúp răng miệng chắc khỏe.

Ngoài ra cần khám nha khoa định kỳ 6 tháng một lần để kịp thời điều chỉnh các hoạt động bảo vệ răng miệng.

BS Nguyễn Văn Hải