5 ghi nhớ để bảo vệ gan mùa nóng hiệu quả

Thực tế, mỗi ngày gan phải chịu sự tấn công của hàng nghìn tác nhân gây độc từ bên ngoài như: Rượu bia, virus, thực phẩm không an toàn, thuốc.... Đặc biệt những ngày nắng nóng, việc ăn uống thất thường, ngủ nghỉ không khoa học... khiến cho chức năng gan ngày càng suy giảm, tế bào gan bị tổn thương. Vì vậy, việc bảo vệ chức năng gan khỏe là vô cùng quan trọng.

Dưới đây là những ghi nhớ để bảo vệ gan hiệu quả

1. Hạn chế sử dụng nước ngọt có ga thường xuyên

Việc sử dụng thường xuyên nước ngọt có ga sẽ có hại cho gan, đặc biệt đối với người bị men gan cao. Thường xuyên uống nước ngọt có ga khiến gan phải làm việc vất vả hơn khi đang bị bệnh, khiến tình trạng tăng men gan càng nặng hơn.

Các nhà nghiên cứu cho rằng loại đồ uống có ga rất có thể chứa chất kích thích, ethanol gây hủy hoại các tế bào gan, khiến cho lượng men gan tăng cao. Nguy hại hơn, nếu bạn đã mắc các bệnh về gan mà thường xuyên sử dụng đồ uống này có thể gây ra béo phì và đẩy nhanh quá trình ung thư.

Ngoài ra, nước ngọt có ga chứa nhiều đường ngọt khiến cho gan dễ dàng hấp thụ và được chuyển đổi thành chất béo, tích tụ mỡ trong gan, gây nên gan nhiễm mỡ và khiến men gan tăng cao. Bên cạnh đó nó  còn làm tăng nguy cơ mắc tiểu đường, các bệnh tim mạch, loãng xương và một số bệnh khác nếu thường xuyên sử dụng.

Vì vậy, mùa hè nắng nóng thay vì thường xuyên sử dụng nước ngọt có ga thì chúng ta nên uống nước lọc, nước trái cây, các loại thảo dược để giải khát, mát gan, giải độc…

2. Cần ngủ đủ giấc mỗi đêm để bảo vệ gan

Trên thực tế cho thấy mùa hè nắng nóng nhiều người tụ tập bạn bè đi chơi, xem bóng đá, thậm chí tận dụng thời gian đêm khuya để làm việc. Tuy nhiên, tình trạng ngủ không đủ giấc dễ khiến gan bị tổn hại nhất. 

Giải thích về vấn đề này, các nhà chuyên môn cho rằng tình trạng thiếu ngủ ban đêm, nhất là tình trạng thiếu ngủ kéo dài có thể gây rối loạn giấc ngủ và giảm chất lượng giấc ngủ. Từ đó sức đề kháng giảm, ảnh hưởng tới quá trình cơ thể tái tạo sức khỏe (bao gồm tạng gan) vào ban đêm.

Vì vậy, các nhà chuyên môn khuyến cáo, nên ngủ trước 11h tối và bảo đảm ngủ 7-8 tiếng/ngày để gan thải độc tố hiệu quả, bảo vệ sức khỏe tổng thể.

3. Không uống rượu, bia quá mức

Nhiều người cho rằng chỉ uống rượu mới hại gan, còn bia hơi giải khát thì không gây hại gì. Tuy nhiên, thực tế không phải vậy, bia cũng tương tự như rượu. Nếu lạm dụng rượu bia, chúng sẽ đi vào cơ thể, khi đó gan có khả năng chuyển hóa tới trên 90%, phần còn lại sẽ đào thải qua mồ hôi, hơi thở và nước tiểu. 

Vào mùa nóng, nếu uống bia thường xuyên sẽ gây gánh nặng cho gan, khi đó không được gan chuyển hóa hết làm hại đến tế bào gan, sẽ sinh ra viêm và sẹo ở gan.

Thậm chí chất chuyển hóa độc hại có trong rượu bia có thể làm hỏng tế bào gan bằng cách tạo ra quá nhiều gốc tự do đồng thời làm cạn kiệt nguồn chất chống oxy hóa của cơ thể, hậu quả là hàng loạt các tế bào lành bị chết vì stress oxy hóa…

Vì vậy, uống bia rượu lạm dụng nhiều có thể gây ra tình trạng như xơ gan, ung thư gan và suy gan trầm trọng hơn. Mọi người nên ngừng uống rượu bia hoặc chỉ dùng với lượng vừa để tránh hại gan.

4.  Hạn chế ăn thức ăn sẵn, món chiên xào

Việc sử dụng đồ ăn sẵn, món ăn tiện lợi, thức uống công nghiệp ngày càng nhiều khiến sức khỏe con người ngày càng bị ảnh hưởng. Những ngày nắng nóng, nhiều gia đình ngại nấu nên đã mua thực phẩm ăn sẵn.

Tuy nhiên, nếu ăn nhiều thực phẩm làm sẵn sẽ không tốt cho sức khỏe trong đó cho gan. Bởi các thực phẩm chế biến sẵn thường chứa nhiều chất bảo quản, chất tạo màu, đường nhân tạo… sẽ làm cơ thể khó phân giải. Nếu thường xuyên sử dụng các loại thực phẩm này sẽ gây áp lực khiến gan làm việc nhiều hơn và khiến gan suy yếu.

Bên cạnh đó, những món chiên rán, nhiều dầu mỡ có thể khiến sức khỏe của gan thay đổi. Cụ thể, sự tích lũy của axit béo bão hòa và chất béo sẽ làm gan bị nhiễm mỡ, tăng nguy cơ mắc bệnh gan và bệnh tim.

Vì vậy, để tốt cho sức khỏe, trong đó có gan chúng ta cần ăn uống lành mạnh như: tăng cường thực phẩm luộc, hấp, nhiều rau xanh, quả chín. Cần tránh các loại thực phẩm có chất bảo quản, phẩm màu và các phụ gia, các loại thức ăn hun khói, các loại gia vị như ớt, hạt tiêu. Nhất là về mùa hè tránh uống nhiều rượu bia, nước ngọt có ga.... không tốt cho sức khỏe.

5. Cần vận động thường xuyên

Nhiều người cho rằng vận động chỉ để giảm cân, tốt cho xương khớp. Tuy nhiên, vận động thường xuyên là chìa khóa để cải thiện men gan, giữ cho cơ quan này khỏe mạnh hơn.

Nếu lười vận động có thể làm giảm trao đổi chất, giảm khả năng kiểm soát lượng đường trong máu, điều hòa huyết áp và tiêu hóa chất béo, có thể dẫn đến hại gan. Bệnh gan nhiễm mỡ không do rượu có thể do lười vận động hoặc ít vận động. Vì vậy, cần vận động thường xuyên mỗi ngày tối thiểu 30 phút sẽ tốt cho sức khỏe trong đó có gan.

Theo thống kê của Tổ chức Y tế Thế giới, Việt Nam là nước có tỷ lệ nhiễm virus viêm gan ở mức cao. Đáng chú ý, tại Việt Nam ung thư gan chiếm nhiều nhất trong các loại ung thư, gây tử vong hằng năm hơn 25.000 trường hợp (gấp ba số tử vong hàng năm do tai nạn giao thông ở nước ta). Nguyên nhân chính gây ung thư gan là do tỷ lệ cao viêm gan virus và do rượu bia.

BS.Trần Thị Bích Liên