Khi buồn phiền, mệt mỏi nên tránh xa 3 loại thực phẩm

1. Thức ăn ảnh hưởng đến tâm trạng như thế nào?

Mọi người đều biết rằng, chế độ ăn uống không lành mạnh có thể gây ra những thay đổi về tâm trạng, khiến buồn phiền, mệt mỏi. Sự dao động lượng đường trong máu và mất cân bằng dinh dưỡng thường là nguyên nhân chủ yếu. Nếu không có nguồn nhiên liệu ổn định từ thực phẩm lành mạnh, thể chất và tâm trí chúng ta sẽ không hoạt động tốt.

Các nghiên cứu đã chứng minh rằng, ngoài sức khỏe đường ruột, những gì chúng ta ăn còn ảnh hưởng đến một số hệ thống sinh lý và sinh hóa trong cơ thể. Chế độ ăn uống cân bằng giàu các chất dinh dưỡng thiết yếu như vitamin, khoáng chất và chất chống oxy hóa, acid béo omega-3… hỗ trợ chức năng não tối ưu và sản xuất chất dẫn truyền thần kinh, rất cần thiết để điều chỉnh tâm trạng.

Nếu không bổ sung đủ vitamin và khoáng chất thiết yếu như vitamin D, vitamin B, magie và sắt, có liên quan đến rối loạn tâm trạng và các triệu chứng trầm cảm.

Chế độ ăn nhiều thực phẩm chế biến, đường tinh luyện và chất béo không lành mạnh gây ra tình trạng viêm mạn tính có liên quan đến nguy cơ mắc bệnh trầm cảm và các rối loạn tâm trạng khác.

Ăn nhiều thực phẩm giàu carbohydrate tinh chế và đường cũng có thể gây tăng đột biến và giảm đột ngột lượng đường trong máu, dẫn đến thay đổi tâm trạng, cáu kỉnh và mệt mỏi. Trong khi carbohydrate phức hợp, thực phẩm giàu chất xơ và các bữa ăn cân bằng giúp ổn định lượng đường trong máu, thúc đẩy mức năng lượng bền vững và sự ổn định của tâm trạng.

Thực phẩm chống viêm, bao gồm: trái cây, rau, cá béo, các loại hạt có thể giúp giảm viêm và hỗ trợ sức khỏe tinh thần.

Ngoài ra, serotonin, thường được gọi là chất dẫn truyền thần kinh "dễ chịu", được sản xuất trong não và ruột. Thực phẩm giàu tryptophan như thịt gia cầm, các loại hạt và các sản phẩm từ sữa có thể hỗ trợ sản xuất serotonin và thúc đẩy tâm trạng tích cực.

2. Một số thực phẩm không nên ăn khi tinh thần mệt mỏi

2.1. Thực phẩm chế biến sẵn

Thực phẩm chế biến sẵn chủ yếu là những loại đồ ăn nhẹ ăn liền được đóng gói sẵn, thức ăn nhanh, đồ hộp, xúc xích, thịt nguội… Tuy rất tiện lợi nhưng những thức ăn này thường không cân đối về dinh dưỡng, nhiều calo, chứa nhiều đường, muối và chất béo, thiếu chất xơ, vitamin và khoáng chất. Ngoài ra còn chứa chất bảo quản, chất nhũ hóa, chất làm ngọt, màu và hương vị nhân tạo. Tiêu thụ nhiều sẽ làm tăng nguy cơ rối loạn chuyển hóa, béo phì, bệnh tim, tăng huyết áp, đái tháo đường, ảnh hưởng tiêu cực đến hệ vi sinh đường ruột… Tất cả đều ảnh hưởng đến tâm trạng.

Nghiên cứu mới đây của các nhà nghiên cứu tại các Khoa Dinh dưỡng, Dịch tễ học, Miễn dịch học và Bệnh truyền nhiễm, Trường Y tế Công cộng Harvard TH Chan đã cho thấy, ăn nhiều thực phẩm chế biến sẵn, đặc biệt là những thực phẩm có chứa chất làm ngọt nhân tạo có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh trầm cảm. Phát hiện này khuyến cáo mọi người, đặc biệt là những người đang gặp khó khăn về sức khỏe tâm thần nên hạn chế ăn thực phẩm chế biến sẵn.

2.2. Đồ uống có đường

Theo định nghĩa của Trường Y tế Công cộng Harvard TH Chan, đồ uống có đường bao gồm bất kỳ đồ uống nào có thêm đường hoặc chất làm ngọt khác (như xi-rô ngô có hàm lượng đường cao, sucrose, nước ép trái cây cô đặc, coca, soda, nước tăng lực…). Khi xếp hạng các loại đồ uống tốt cho sức khỏe thì đồ uống có đường nằm ở cuối danh sách vì chúng cung cấp quá nhiều calo và hầu như không có chất dinh dưỡng nào khác.

Đường bổ sung là thành phần chính trong các loại nước ngọt. Không giống với đường tự nhiên, các loại đường bổ sung được hấp thụ nhanh và làm tăng nhanh lượng đường trong máu. Tình trạng điều hòa đường huyết kém phản ánh chặt chẽ các triệu chứng về sức khỏe tâm thần như: cáu kỉnh, lo lắng và phiền muộn. Điều này không có gì đáng ngạc nhiên vì não chủ yếu hoạt động bằng glucose.

Tiêu thụ nhiều đường bổ sung trong nước ngọt cũng là nguyên nhân gây viêm trong cơ thể, căng thẳng oxy hóa, làm tăng nguy cơ mắc và khó kiểm soát các bệnh béo phì, huyết áp, tim mạch, đái tháo đường, bệnh gan, ung thư... Những rủi ro sức khỏe này càng khiến chúng ta rơi vào tình trạng mệt mỏi mạn tính, căng thẳng và trầm cảm.

2.3. Rượu

Uống rượu có giải quyết được vấn đề tâm trạng không? Điều quan trọng cần lưu ý, rượu là chất ức chế hệ thần kinh trung ương, có thể khiến bạn cảm thấy mệt mỏi hơn và làm trầm trọng thêm chứng trầm cảm sau khi uống. Chưa kể uống quá nhiều sẽ gây ra căng thẳng oxy hóa và viêm ở ruột, đồng thời làm gián đoạn giấc ngủ, ngừng thở khi ngủ…

Sự gián đoạn giấc ngủ có tác động tiêu cực đến sức khỏe tim mạch, chức năng nhận thức và sự trao đổi chất của cơ thể. Ảnh hưởng rõ nhất sau một đêm mất ngủ là bạn sẽ vô cùng mệt mỏi và tâm trạng tồi tệ vào ngày hôm sau.

Những tác động của rượu bia đối với sức khỏe và tình trạng rối loạn giấc ngủ khiến chúng ta dễ bị ốm hơn vì hệ thống miễn dịch hoạt động kém. Đây cũng là nguyên nhân làm trầm trọng thêm hầu hết các rối loạn sức khỏe tâm thần, đặc biệt là hoang tưởng và ảo giác.

Thu Phương