Chủ động phòng ngừa Vi rút hợp bào hô hấp (RSV): Bảo vệ sức khỏe người cao tuổi và cộng đồng

Vi rút hợp bào hô hấp (RSV – Respiratory Syncytial Virus) là tác nhân gây nhiễm trùng đường hô hấp phổ biến, dẫn đến các bệnh lý từ viêm mũi họng đến viêm phổi cấp tính. Đối với người cao tuổi, hệ miễn dịch suy giảm theo quá trình lão hóa tự nhiên làm giảm khả năng chống đỡ với các bệnh truyền nhiễm. Đặc biệt, trên nhóm đối tượng có bệnh lý nền như bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính (COPD), hen phế quản, bệnh tim mạch, đái tháo đường…, bệnh có thể diễn biến nặng, gây biến chứng nghiêm trọng và làm tăng nguy cơ tử vong.

Gánh nặng bệnh tật do RSV gây ra ở người cao tuổi vẫn chưa được nhận diện đầy đủ do các biểu hiện ban đầu của bệnh thường nhẹ, dễ nhầm lẫn với cảm lạnh hoặc cúm mùa như ho, sổ mũi, mệt mỏi, sốt nhẹ. Sự chủ quan này dẫn đến việc chậm trễ trong chẩn đoán và điều trị.

Các nghiên cứu cho thấy nhiễm RSV liên quan trực tiếp đến các đợt cấp nghiêm trọng ở bệnh nhân COPD với tỷ lệ lên đến 83% và tăng nguy cơ tử vong tới 17,8%. Với bệnh nhân hen phế quản, có khoảng 20,4% trường hợp nhiễm RSV phải hồi sức tích cực hoặc thở máy. Đáng chú ý, tỷ lệ biến chứng nặng ở người cao tuổi do RSV được ghi nhận tương đương hoặc cao hơn so với cúm mùa.

Trong bối cảnh hiện nay chưa có thuốc điều trị đặc hiệu đối với RSV, các biện pháp phòng bệnh chủ động đóng vai trò then chốt trong việc giảm gánh nặng bệnh tật và bảo vệ sức khỏe người dân. Tháng 7/2025, Bộ Y tế Việt Nam đã chính thức phê duyệt vắc xin phòng RSV dành cho người từ 60 tuổi trở lên với phác đồ tiêm 1 liều duy nhất. Kết quả các nghiên cứu lâm sàng đa quốc gia cho thấy vắc xin đạt hiệu quả bảo vệ 82,6% đối với bệnh đường hô hấp dưới do RSV ở người cao tuổi nói chung. Đặc biệt, ở nhóm người có nguy cơ cao với ít nhất một bệnh lý nền đồng mắc, hiệu quả bảo vệ của vắc xin lên tới 94,6%. Vắc xin RSV được đánh giá có độ an toàn cao; các phản ứng sau tiêm thường gặp như đau tại chỗ tiêm, mệt mỏi chủ yếu ở mức độ nhẹ đến trung bình và tự khỏi sau thời gian ngắn.

Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh Hưng Yên khuyến cáo người dân, đặc biệt là người cao tuổi và người có bệnh lý nền, chủ động thực hiện các biện pháp phòng bệnh RSV như: tiêm vắc xin phòng RSV theo hướng dẫn của ngành y tế; giữ gìn vệ sinh cá nhân, thường xuyên rửa tay bằng xà phòng; che miệng, mũi khi ho, hắt hơi; đeo khẩu trang khi đến nơi đông người, nhất là trong mùa mưa rét; hạn chế tiếp xúc gần với người có biểu hiện viêm đường hô hấp. Bên cạnh đó cần bổ sung chế độ ăn uống hợp lý, đảm bảo dinh dưỡng. Khi có các triệu chứng như ho, sốt, khó thở hoặc mệt mỏi kéo dài, người dân cần đến cơ sở y tế để được khám, tư vấn và xử trí kịp thời.

Chủ động phòng bệnh RSV là giải pháp hiệu quả nhằm bảo vệ sức khỏe người cao tuổi, góp phần giảm gánh nặng bệnh tật và bảo đảm sức khỏe cộng đồng.