CẢNH GIÁC BỆNH NÃO MÔ CẦU NHÓM B – CHỦ ĐỘNG PHÒNG NGỪA ĐỂ BẢO VỆ SỨC KHỎE

Theo ghi nhận của các cơ quan y tế, thời gian gần đây bệnh não mô cầu có xu hướng xuất hiện trở lại tại một số địa phương, đặc biệt trong bối cảnh thời tiết thay đổi, giao lưu đi lại và sinh hoạt tập trung gia tăng. Dù số ca mắc chưa nhiều, song đây vẫn là bệnh truyền nhiễm đặc biệt nguy hiểm, diễn biến nhanh, có thể đe dọa trực tiếp đến tính mạng người bệnh và luôn nằm trong nhóm bệnh được giám sát chặt chẽ. Đáng lưu ý, ở giai đoạn khởi phát, các biểu hiện ban đầu thường không điển hình, rất dễ nhầm lẫn với cảm cúm thông thường, khiến việc phát hiện sớm gặp nhiều khó khăn.

Viêm màng não mô cầu nhóm B là căn bệnh nguy hiểm gây ra bởi vi khuẩn Neisseria meningitidis

Bệnh não mô cầu nhóm B là bệnh nhiễm trùng cấp tính do vi khuẩn Neisseria meningitidis gây ra, có khả năng dẫn đến viêm màng não và nhiễm trùng huyết. Vi khuẩn não mô cầu có nhiều nhóm huyết thanh khác nhau, trong đó nhóm B được đánh giá là một trong những nhóm nguy hiểm do khả năng gây bệnh nặng và lây lan nhanh trong cộng đồng, đặc biệt ở trẻ em, thanh thiếu niên và những người sống trong môi trường tập thể đông đúc.

Đặc điểm đáng lo ngại của viêm màng não mô cầu nhóm B là bệnh có thể tiến triển rất nhanh, chỉ trong vài giờ đến vài ngày kể từ khi xuất hiện triệu chứng đầu tiên. Nếu không được chẩn đoán và điều trị kịp thời, người bệnh có nguy cơ tử vong cao hoặc để lại những di chứng nặng nề như điếc vĩnh viễn, tổn thương não, rối loạn thần kinh, thậm chí phải cắt cụt chi do hoại tử. Ngay cả khi được cứu sống, quá trình hồi phục cũng kéo dài và ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng cuộc sống.

Theo số liệu thống kê, tính đến giữa tháng 9 năm 2025, cả nước đã ghi nhận 38 ca mắc bệnh não mô cầu, tăng rõ rệt so với cùng kỳ năm 2024. Đáng chú ý, số ca mắc tăng khoảng 45% tại khu vực miền Bắc và 83% tại khu vực miền Nam, cho thấy nguy cơ bệnh có thể tiếp tục gia tăng nếu không triển khai đồng bộ các biện pháp phòng, chống. Thực tế cho thấy, nếu không được điều trị kịp thời, tỷ lệ tử vong của bệnh có thể ở mức cao; trong số những người sống sót, khoảng 20% phải đối mặt với các di chứng nặng nề kéo dài suốt đời.

Người mắc bệnh não mô cầu thường khởi phát với các triệu chứng như sốt cao đột ngột, đau đầu dữ dội, mệt mỏi, buồn nôn hoặc nôn, đau họng. Ở trẻ nhỏ, các dấu hiệu có thể không rõ ràng, thường biểu hiện bằng quấy khóc nhiều, bỏ bú, ngủ li bì và khó đánh thức. Khi bệnh tiến triển nặng, người bệnh có thể xuất hiện cứng cổ, rối loạn ý thức, co giật hoặc các nốt xuất huyết, bầm tím trên da. Đây là những dấu hiệu cảnh báo nguy hiểm, cần nhanh chóng đưa người bệnh đến cơ sở y tế để được cấp cứu và điều trị kịp thời.

Bệnh não mô cầu lây truyền chủ yếu qua đường hô hấp, thông qua tiếp xúc gần như nói chuyện ở khoảng cách gần, ho, hắt hơi, dùng chung đồ dùng cá nhân hoặc sinh hoạt trong không gian kín, đông người. Chính vì vậy, nguy cơ lây lan bệnh cao trong gia đình, trường học, ký túc xá, khu nhà trọ, doanh trại hoặc các cơ sở tập trung đông người, đặc biệt khi điều kiện vệ sinh và thông khí không đảm bảo.

Để phòng ngừa hiệu quả bệnh não mô cầu, Tổ chức Y tế Thế giới khuyến cáo tiêm vắc-xin là một trong những biện pháp quan trọng và hiệu quả nhất nhằm phòng các bệnh viêm màng não do vi khuẩn, trong đó có não mô cầu. WHO đặt mục tiêu đến năm 2030 giảm đáng kể số ca mắc, số ca tử vong và gánh nặng di chứng do viêm màng não, đồng thời nâng cao chất lượng cuộc sống cho người bệnh sau điều trị.

Bên cạnh tiêm chủng, việc duy trì các biện pháp phòng bệnh hằng ngày đóng vai trò hết sức quan trọng. Người dân cần chủ động giữ gìn vệ sinh cá nhân, thường xuyên rửa tay bằng xà phòng, che miệng khi ho hoặc hắt hơi, không dùng chung đồ dùng cá nhân, đồng thời đảm bảo không gian sinh hoạt thông thoáng, sạch sẽ. Khi phát hiện các dấu hiệu nghi ngờ bệnh, cần đến ngay cơ sở y tế để được khám, tư vấn và xử trí kịp thời, tránh tự ý điều trị tại nhà.

Bệnh não mô cầu nhóm B tuy không phổ biến nhưng luôn tiềm ẩn nguy cơ cao đối với sức khỏe cộng đồng. Nâng cao nhận thức, chủ động phòng bệnh và phát hiện sớm chính là “lá chắn” hiệu quả để bảo vệ bản thân, gia đình và xã hội. Phòng bệnh luôn tốt hơn chữa bệnh, đặc biệt với những bệnh truyền nhiễm nguy hiểm, diễn biến nhanh và để lại hậu quả nặng nề như não mô cầu.