Động kinh ở trẻ em:Căn bệnh nguy hiểm nhưng ít được quan tâm

Động kinh là một trong những bệnh lý mạn tính phổ biến của hệ thần kinh, có thể gặp ở mọi lứa tuổi nhưng thường khởi phát sớm và chiếm tỷ lệ cao ở trẻ em. Nếu không được phát hiện và điều trị đúng cách, bệnh không chỉ gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe mà còn để lại nhiều hệ lụy lâu dài đối với sự phát triển thể chất, trí tuệ và tâm lý của trẻ. Tại Việt Nam, ước tính hiện có khoảng 710.000 người mắc động kinh, trong đó trẻ em chiếm khoảng 30–40%. Con số này cho thấy động kinh ở trẻ em là một vấn đề sức khỏe cộng đồng đáng báo động, song trên thực tế vẫn chưa nhận được sự quan tâm tương xứng.

Vấn đề đáng lo ngại

Điều đáng lo ngại là không ít trẻ mắc động kinh nhưng chưa được theo dõi và điều trị đầy đủ, liên tục. Nhiều gia đình còn tâm lý chủ quan hoặc thiếu hiểu biết, dẫn đến việc điều trị ngắt quãng, không tuân thủ phác đồ, dùng thuốc không đều hoặc tự ý ngừng thuốc khi thấy trẻ đỡ cơn. Hệ quả là các cơn động kinh dễ tái phát, kéo dài và có xu hướng nặng dần theo thời gian. Nguy hiểm hơn, việc điều trị không bài bản có thể dẫn đến tình trạng kháng thuốc, khi đó khả năng kiểm soát cơn bằng thuốc gần như không còn hiệu quả và phẫu thuật trở thành lựa chọn điều trị duy nhất có thể mang lại hy vọng.

Động kinh ở trẻ em thường khởi phát rất sớm, đặc biệt trong những năm đầu đời, nhiều trường hợp xuất hiện trước 6 tuổi. Các cơn co giật tái diễn nhiều lần hoặc không được kiểm soát tốt có thể gây tổn thương não, ảnh hưởng trực tiếp đến sự phát triển nhận thức, vận động và hành vi của trẻ. Trẻ mắc động kinh không được điều trị đúng cách có nguy cơ cao bị chậm phát triển trí tuệ, giảm khả năng học tập, khó hòa nhập với bạn bè, thậm chí gặp các rối loạn cảm xúc và hành vi. Những hậu quả này không chỉ tác động lâu dài đến bản thân trẻ mà còn tạo gánh nặng lớn cho gia đình và xã hội.

Khuyến cáo từ các chuyên gia y tế

Trước thực trạng trên, các chuyên gia y tế nhấn mạnh vai trò then chốt của việc phát hiện sớm và điều trị liên tục, đúng phác đồ cho trẻ mắc động kinh. Khi trẻ có các biểu hiện bất thường như co giật, mất ý thức đột ngột, nhìn đờ đẫn, cử động bất thường hoặc thay đổi hành vi không rõ nguyên nhân, gia đình cần nhanh chóng đưa trẻ đến cơ sở y tế chuyên khoa để được thăm khám và chẩn đoán chính xác. Việc tuân thủ điều trị, dùng thuốc đúng liều, đúng thời gian theo chỉ định của bác sĩ là yếu tố quyết định giúp kiểm soát cơn động kinh, hạn chế tái phát và phòng ngừa các biến chứng nguy hiểm.

Song song với điều trị y tế, công tác truyền thông nâng cao nhận thức cộng đồng về bệnh động kinh có ý nghĩa đặc biệt quan trọng. Cần giúp người dân hiểu đúng rằng động kinh là một bệnh lý thần kinh có thể điều trị và kiểm soát, không phải bệnh lây nhiễm hay vấn đề mê tín. Gia đình, nhà trường và xã hội cần chung tay tạo môi trường học tập và sinh hoạt an toàn, thân thiện, không kỳ thị, để trẻ mắc động kinh được học tập, vui chơi và phát triển bình đẳng như các trẻ khác.

Đáng chú ý, trong những năm gần đây, y học thế giới đã ghi nhận nhiều bước tiến quan trọng trong điều trị động kinh, đặc biệt là động kinh kháng thuốc. Một trong những kỹ thuật tiên tiến đang góp phần thay đổi cục diện điều trị là điện não xuyên nhu mô (SEEG), cho phép xác định chính xác vùng não gây cơn, từ đó hỗ trợ điều trị phẫu thuật hiệu quả và an toàn hơn cho người bệnh.

Động kinh ở trẻ em không phải là bệnh hiếm gặp và hoàn toàn có thể kiểm soát nếu được can thiệp sớm, đúng cách và liên tục. Việc thu hẹp khoảng cách trong tiếp cận điều trị, giúp trẻ được chẩn đoán sớm và điều trị bài bản không chỉ bảo vệ sức khỏe và tương lai của trẻ, mà còn góp phần giảm gánh nặng lâu dài cho gia đình và xã hội.